اسرائیل به ایران حمله خواهد کرد. مگر اینکه...

«شک ندارم اسرائیل به ایران حمله خواهد کرد.»‌ شنیدن این جمله از زبان یک روزنامه نگار اسرائیلی در روز دوم سفر به این کشور دلگرم کننده نبود. قوانین اسرائیل اجازه نمی دهد نام کسانی را که در مورد مسائل امنیتی صحبت می کنند ذکر شود مگر آنکه قبل از انتشار توسط اداره سانسور بررسی و تأیید شود. این روزنامه نگار تاکید کرد بنیامین نتانیاهو نخست وزیر و بسیاری از سران نظامی و امنیتی اجازه نخواهند داد ایران از «خط قرمز» بگذرد و اورانیوم را تا حد مورد نیاز برای تولید سلاح هسته ای غنی کند. از نظر بسیاری از اسرائیلی ها هدف نهایی برنامهء هسته ای جمهوری اسلامی چیزی غیر از این نیست و در نتیجه وقوع حمله نظامی اجتناب ناپذیر است.

این روزنامه نگار گفت:‌ «باید ذهنیت اسرائیلی ها را بفهمی. آنها فرزندان بازماندگان هلوکاست هستند. وقتی رهبران ایران اسرائیل را تهدید به نابودی می کنند هیتلر و کشتار یهودیان به یادشان می آید. در نتیجه ما نمی توانیم اجازه دهیم ایران به سلاحی دسترسی پیدا کند که جمعیت کوچک ما را با یک حمله از بین ببرد. من دارای یک فرزند هستم و دومی هم در راه هست. نمی خواهم جانشان در خطر باشد.»

با این ذهنیت آشنا بودم ولی شنیدن آن از زبان چند صاحب نظر اسرائیلی در تل آویو و اورشلیم چیز دیگریست. سالهاست که رسانه های این کشور درمورد جمهوری اسلامی آژیر خطر می زنند. بخشی از این احساس ناامنی ناشی از سیاست های تهاجمیِ چند دهه اخیر است. قدرت و نفوذ دستگاه نظامی-امنیتی بخصوص بعد از جنگ ۱۹۶۷ به حدی رسیده که هر تهدیدی می تواند خطری علیه موجودیت این کشور قلمداد شود بطوری که از حملات پیشگیرانهء برون مرزی هیچ ابایی نداشته باشد. مثل بمباران رأکتور هسته ای بغداد در ۱۹۸۱ و نابودی تأسیسات تحقیقات هسته ای سوریه در ۲۰۰۷.

اما احساس خطر اسرائیل نسبت به ایران کاملاً تخیلی نیست. تهدیدهای رهبران ایران علیه اسرائیل فقط در حد حرف نبوده. علاوه بر اینکه جمهوری اسلامی موجودیت این کشور را به رسمیت نمی شناسد و آنرا غاصب می داند و بارها خواستار نابودی آن شده، در عمل به سازمانهای نظامی فلسطینی کمک مالی و تسلیحاتی داده. همینطور به حزب الله در لبنان. اگر ایران احساس می کند وظیفه دارد از حقوق مردم فلسطین و لبنان دفاع کند، اسرائیل هم طبیعتاً جمهوری اسلامی را دشمن بالفعل می بیند. و اینجاست که نزدیک شدن ایران به توانایی ساختن سلاح هسته ای و پیشرفتش در تولید موشکهایی که می توانند اسرائیل را مورد هدف قرار دهند، نگران کننده می شود.

حال ایران رئيس جمهور جدیدی دارد که می گوید می خواهد معتدل باشد و مذاکرات هسته ای را به نتیجه برساند و کشور را از تحریم های طاقت فرسا نجات دهد. حسن روحانی در آمادگی برای سفرش به نیویورک برای شرکت در اجلاس سران مجمع عمومی سازمان ملل متحد دست به حرکات حساب شده ای زده تا توجه و اعتماد غرب و بخصوص آمریکا را جلب کند. اولاً چندین زندانی سیاسی ناگهان آزاد می شوند و ثانیاً نشانه هایی ظاهر می شوند که مقام های ایرانی جدی تر از همیشه قصد دارند بحران هسته ای را حل کنند تا جایی که با رئیس جمهور آمریکا نامه رد و بدل می کنند و برای انجام مذاکرات مستقیم با آمریکایی ها تمایل نشان می دهند. تمایلی که مدتهاست قلباً در میان بسیاری از دست اندرکاران جمهوری اسلامی وجود داشته اما حالا زیر فشار شکننده تحریمها، سرسخت ترین جناحها را هم به «نرمش قهرمانانه» واداشته.

این نرمش تا چه حد است؟ تاکید روحانی در مصاحبه با شبکه تلویزیونی «ان بی سی» مبنی بر اینکه ایران هرگز سلاح اتمی تولید نخواهد کرد، حداقل نشان می دهد لحن مقام های ایرانی نسبت به دوران احمدی نژاد مسالمت آمیز شده. اما تحریم ها با حرف برداشته نخواهند شد. نتانیاهو در واکنش به «تهاجم تبلیغاتی» ایران در آستانه اجلاس نیویورک  تأکید کرده است که جهانیان نباید «با حرف گول بخورند» چون در عمل رفتار جمهوری اسلامی تغییر نکرده و برنامه هسته ای آن کماکان ادامه دارد. آمریکایی ها از تغییر لحن ایرانی ها استقبال کرده اند اما آنها هم منتظرند ببینند جمهوری اسلامی تا چه آماده سازش است. تحریمها با حرف های زیبا و اقدامات جزیی لغو نخواهند شد.

از دیوید هارویتز سردبیر سابق «اورشلیم پست» و سردبیر فعلی «تایمز اسرائیل» سؤال کردم نظرش در مورد اظهارات روحانی در مورد سلاح های هسته ای چیست؟ او گفت‌:‌ «من مطمئنم برخی از اسرائیلی ها می خواهند باور کنند که ایران واقعاً قصد ندارد سلاح های اتمی بدست بیاورد. اما اکثر اسرائیلی ها اظهارات معتدل روحانی را باور نمی کنند چرا که ایران تأسیسات هسته ای فردو را بطور سری ساخته و دائم شعارهای ضد اسرائیلی سر می دهد. باید ببینیم ایران در عمل چه خواهد کرد:‌ بدون اطلاع قبلی اجازه بازرسی [از تأسیسات هسته ای را] خواهد داد؟ سانتریفیوژها را جمع خواهد کرد؟ تا آن موقع احساس اسرائیلی ها تغییر نخواهد کرد.»

اسرائیلی ها نسبت به آینده بدبینند. جمهوری اسلامی را دشمن خود می دانند و جمهوری اسلامی نیز با حرف و عمل این تصور را تثبیت کرده. هیچ تغییر مهمی در برنامه هسته ای ایران پیش بینی نمی کنند. عقب نشینی آمریکا از مجازات نظامی سوریه بخاطر کاربرد سلاح های شیمیایی، امید اسرائیل نسبت به اقدام قاطع آمریکا در جلوگیری از پیشرفت هسته ای ایران را نیز  کاهش داده. احتمالاً برخی از سران اسرائیلی اکنون بیش از پیش باور دارند که باید مستقلاً وارد عمل شوند.

در گفتگو با یک تحلیلگر اسرائیلی در یکی از کافه های تل آویو، او گفت «تا دو سال دیگر اسرائیل به ایران حمله خواهد کرد.» گفتم این کار اوضاع را از همه نظر بدتر خواهد کرد. گفت:‌ «فرقی نمی کند. برای ما هیچ چیز مهمتر از امنیت نیست.»