آزادی زندانیان سیاسی قانونی بود، عفو نبود

شیرین عبادی برنده جایزه صلح نوبل و یکی از بنیانگذاران کانون مدافعان حقوق بشر در مصاحبه با «ایران وایر» گفت زندانیان سیاسی که در روزهای گذشته آزاد شده‌اند هیچ‌گاه درخواست عفو نکرده‌اند و چون بیش از نیمی از دوران محکومیت خود را گذرانده‌اند، براساس قانون می توانستند آزاد شوند. به گفته او، اگر چه این شکل از آزادی غیرمعمول است اما چون افراد بی گناه آزاد شده‌اند، از آن استقبال می کند.  از او می‌پرسیم:

• به نظر شما دلیل آزادی گروهی از زندانیان سیاسی در چند روز چیست ؟

-        آزادی خانم ستوده، و شماری دیگر از زندانیان سیاسی هم به دلیل فشار سیاسی که منشاء آن افکار عمومی است، انجام شد و هم در اثر اجرای درست قانون. زیرا کلیه افرادی که آزاد شده‌اند، بیش از نیمی از مدت محکومیت خود را گذرانده بودند و براساس قانون باید آزاد می‌شدند. از این که همکار محترم من آزاد شده بسیار خوشحالم اما پرسشی هم از دستگاه قضایی دارم؛ به چه مناسبت یک وکیل را تنها به خاطر دفاع از موکان خود بیش از سه سال در زندان انداختید. دیگراین که این زندانیان را آزاد کردید، پس باید وکلایی  که از این زندانیان سیاسی دفاع می‌کردند و تنها به خاطر دفاع از موکلان خود به زندان رفته‌اند را هم آزاد کنید. در این ارتباط، آقایان عبدالفتاح سلطانی، محمد سیف زاده و تعداد دیگری از وکلا از جمله آقای مصطفی دانشجو در زندان هستند.

• زندانیان سیاسی دیگر چطور؟

-        همه زندانیان سیاسی به ویژه زندانیانی که بیمار هستند و یا دانشجویانی که به خاطر چند انتقاد ساده از سیاست های آقای احمدی نژاد به زندان افتاده‌اند مانند «بهاره هدایت»، «مجید توکلی» و «ضیا دری» باید آزاد شوند. سیاست های اشتباه آقای احمدی نژاد بر همه ثابت شده و حتی در مجلس نیز بارها و بارها در این زمینه صحبت شده است. چگونه است افرادی که از ایشان انتقاد کردند در زندان هستند. قوه قضاییه با توجه به بی گناهی این زندانیان باید ترتیب آزادی همه را بدهد.

• هم‌زمانی این آزادی و سفر آقای روحانی به نیویورک را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

-        طبیعی است که وقتی آقای روحانی به سازمان ملل می‌آيند مورد پرسش خبرنگاران و افکار عمومی در آمریکا قرار بگیرند که چرا وکیل مشهوری مانند خانم ستوده تنها به دلیل دفاع از حقوق موکلان خود در زندان هستند. به‌ویژه این که فراموش نکنیم که خانم ستوده برنده جایزه آزادی بیان «پن» آمریکا هم هستند و به تصور من آقای روحانی برای این که پاسخ منطقی به چنین پرسش‌هایی داشته باشند، قانون در مورد این زندانیان اجرا شد. البته برخی از سایت ها و روزنامه های حکومتی اعلام کردند که به این زندانیان عفو داده‌اند این در حالی است که افرادی که آزاد شده‌اند مانند خانم ستوده، هیچ‌گاه تقاضای عفو نکرده‌اند چون خود را بی گناه می‌دانستند. آن‌ها  آزادی مشروط گرفته‌اند زیرا بیش از نیمی از مدت حبس خود را تحمل کرده بودند.

• آیا این متداول است یا از نظر حقوقی سابقه دارد که افراد را بدون هیچ مرحله اداری آزاد کنند؟

-        خانم ستوده درخواست چند روز مرخصی کرده بود تا در شروع سال تحصیلی فرزندش«نیما» که سال اول دبستان را شروع می کند همراه پسر کوچکش باشد اما هنگامی که بیرون می‌آید، رییس زندان می‌گوید آزادی و دیگر برنگرد.هیچ نامه‌ای هم به دست ایشان داده نمی شود. این شیوه در ایران معمول نیست اما به هر حال چون سبب آزادی یک وکیل بی‌گناه شده است، ما از این شیوه غیرمعمول استقبال می کنیم.

• با این حال آزادی این افراد براساس قانون امکان‌پذیر بوده است؟

-        افرادی که آزاد شدند نیمی از محکومیت خود را کشیده بودند و براساس قانون باید آزاد می شدند، ضمن این که اساسا بی‌گناه هستند. برخی دیگر از زندانیان هم نیمی از زندان خود را کشیده‌اند و باید آزاد شوند که این حکم شامل حال آن‌ها نشده است. من امیدوارم که به زودی شاهد آزادی همه زندانیان سیاسی و مدافعان حقوق بشر باشیم.

• شما این آزادی را یک روند می‌بینید یا یک اتفاق؟

-        در حالت خوش بینی، این را یک روند اطاعت از قانون می بینم. مردم خشمگین از حرکت های غیر قانونی ماموران حکومتی، در پای صندوق های رای حرف خودشان را زدند و حکومت حداقل کاری که می تواند برای آرام کردن افکار عمومی بکند این است که به قوانینی که نوشته، احترام بگذارد.

• آیا این روند می تواند شامل آقایان موسوی و کروبی و خانم رهنورد بشود؟

-        شرایط آقایان موسوی و کروبی و زهرا رهنورد از کلیه زندانیان سیاسی بدتراست زیرا بیش از دو سال است که بدون تفهیم اتهام و بدون دادرسی در زندان هستند. حکومت چند بار به دروغ اعلام کرده است که آن‌ها در منزل خودشان هستند و برای این که مورد حمله مردم قرار نگیرند، برای آن‌ها محافظ گذاشته است. این کاملا دروغ است چون در منزل خودشان نیستند زیرا خانواده آقای کروبی اعلام کرده‌اند که او را به منزل خودش منتقل کنند. هم‌اکنون اًقای کروبی در یکی از خانه های امن وزارت اطلاعات زیرنظر است و آقای موسوی و خانم رهنورد در یک اتاق زندانی هستند و در سایر اتاق ها ماموران امنیتی مستقر شده‌اند. آن‌ها حتی از حقوق اندکی که بقیه زندانیان برخوردارند هم محروم هستند و سلامت جسمی موسوی و کروبی هر دو به دلیل نداشتن دسترسی به هوای آزاد دچار مشکلات شده است. آن‌ها هم باید هر چه سریع‌تر آزاد شوند و اگر حکومت آن‌ها را گناه‌کار می داند باید هر چه سریع‌تر دادگاهی علنی با حضور خبرنگاران داخلی و خارجی ترتیب دهد، اتهام‌شان را بگوید و آن‌ها بتوانند از خودشان دفاع کنند.