شایا گلدوست
«انجمن روان‌پزشکی امریکا» اولین نهادی بود که در سال ۱۹۷۳ هم‌جنس‌گرایی و به طور کلی، هم‌جنس‌خواهی را از فهرست بیماری‌های روانی خارج کرد. پس از آن هم «انجمن روان‌شناسی امریکا» در سال ۱۹۷۵ و در نهایت «سازمان بهداشت جهانی» در ۱۷ ماه می سال ۱۹۹۰ این گرایش‌های جنسی را از فهرست بیماری‌های روانی بیرون آوردند.
از سال ۲۰۰۴ این روز برای بزرگداشت تنوع جنسی و جنسیتی، به‌عنوان «روز جهانی مبارزه با رنگین‌کمانی‌هراسی»، «روز جهانی مبارزه با ال‌جی‌بی‌تی‌فوبیا» و یا «IDAHOBIT» انتخاب شده است.
****
این روز را با این هدف نام‌گذاری کرده‌اند که درباره خشونت‌ها و تبعیض‌هایی که بر جامعه رنگین‌کمانی در سرتاسر جهان وارد می‌شود، صحبت و این اعمال خشونت‌آمیز محکوم و با آن‌ها مقابله شود. شعار امسال برای روز جهانی مبارزه با رنگین‌کمانی‌هراسی، «برابری، آزادی و عدالت برای همه» است؛ واژگانی که متاسفانه اعضای جامعه رنگین‌کمانی در بسیاری از جوامع در دنیا بهره‌ای از آن نمی‌برند.
هم‌زمان با فرارسیدن روز جهانی مبارزه با رنگین‌کمانی‌هراسی، گروهی از کارشناسان سازمان ملل متحد خواستار افزایش تلاش‌ها برای پایان دادن به خشونت و تبعیض بر اساس گرایش جنسی و هویت جنسیتی شدند.
گروهی از کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل متحد در ژنو روز ۱۶ می ۲۰۲۴ با انتشار بیانیه‌ای اعلام کردند تبعیض و خشونت سیستماتیک بر اساس گرایش جنسی و هویت جنسیتی همچنان بر زندگی بسیاری از افراد در سراسر جهان تاثیرات منفی می‌گذارد. این کارشناسان از تمامی کشورها خواستند تا تلاش‌های خود را برای پایان دادن به این شکل از خشونت و تبعیض‌ها علیه جامعه رنگین‌کمانی افزایش دهند.
در این بیانیه گفته شد که روز جهانی مبارزه با هم‌جنس‌گراهراسی، دو‌جنس‌گراهراسی و ترنس‌هراسی (IDAHOBIT)، جشنی از تنوع جنسی و جنسیتی است و امسال بیستمین سالگرد این رویداد فرصتی است برای جلب توجه جامعه جهانی به خشونت و تبعیض مضاعفی که افراد با گرایش‌های جنسی و هویت و بیان‌های جنسیتی مختلف تجربه می‌کنند.
این مناسب در واقع فرصتی است تا گام‌های مهمی که به سوی برابری در سراسر جهان برداشته شده است، گرامی داشته شود؛ گام‌هایی مانند به رسمیت شناختن تنوع جنسیت افراد در اوراق قانونی، جرم‌زدایی از روابط رضایتمندانه میان افراد بالغ هم‌جنس و به رسمیت شناختن حق ازدواج برای همه. این روز همچنین زمان مناسبی برای تأمل و تلاش مضاعف برای پایان دادن به خشونت و تبعیض و سخنان نفرت‌پراکنانه بر اساس گرایش جنسی و هویت و یبان جنسیتی است.
سال گذشته، در دهم دسامبر ۲۰۲۳ میلادی، جهان هفتاد و پنجمین سالگرد اعلامیه جهانی حقوق بشر را جشن گرفت؛ اعلامیه‌ای با تاکید بر این اصل: «همه انسان‌ها آزاد به دنیا می‌آیند و از نظر حیثیت و حقوق برابر هستند.»
این اصل می‌تواند چراغ امیدی برای همه کسانی باشد که خشونت، تبعیض و نابرابری را در سراسر جهان تجربه می کنند. اما این تنها شعاری تحقق نیافته است برای جامعه رنگین‌کمانی در سراسر دنیا و همچنین برای همه کسانی که تأثیر لایه‌های مختلف نابرابری را بر زندگی خود تجربه می‌کنند. به همین منظور شعار امسال روز جهانی IDAHOBIT، فراخوانی برای اتحاد است؛ تلاش برای ساختن جهانی بدون بی‌عدالتی؛ دنیایی که در آن حقوق هیچ‌کس پایمال و هیچ انسانی به دلیل تفاوت‌هایش به حاشیه رانده نمی‌شود.
تبعیض سیستماتیک و تهدید یا تجربه خشونت برای بسیاری از افراد رنگین‌کمانی در سراسر جهان واقعیتی انکارناپذیر است. اعضای جامعه رنگین‌کمانی در بسیاری از جوامع با خطراتی چون قتل از سوی اطرافیان و اعضای خانواده مواجه هستند.
علاوه بر این، مجازات و اعدام‌های خودسرانه توسط دولت‌ها در برخی از کشورها و همچنین صدور و اجرای قوانین و سیاست‌هایی که حق آزادی بیان، برگزاری تجمعات مسالمت‌آمیز و انجمن‌های فعال را محدود می‌کنند، از دیگر تجربیات تلخ و مشترک در میان اعضای جامعه رنگین‌کمانی است.
محدودیت در بیان عمومی هویت جنسی و جنسیتی و عدم دسترسی به اطلاعات و دانش کافی درباره مسایل جنسی و جنسیتی، فضایی را به وجود می‌آورد که در آن خشونت و تبعیض بدون عوامل بازدارنده قانونی و مجازات رخ می‌دهد؛ موضوعی که باعث جرم‌انگاری روابط هم‌جنس‌خواهانه در بیش از ۶۰ کشور عضو سازمان ملل متحد شده است.
ایران جزو معدود کشورهایی است که همچنان مجازات اعدام برای روابط هم‌جنس‌خواهانه را در قوانین خود دارد و آن را اجرا می‌کند. در پژوهشی که به تازگی انجام شده است، نام ایران در لیست نا‌امن‌ترین کشورها برای افراد رنگین‌کمانی قرار دارد. این در حالی است که حاکمیت و عوامل حکومتی با نفرت‌پراکنی‌های پی در پی و تبلیغات منفی، به بدتر شدن آن دامن می‌زنند؛ شرایطی که مبارزه و مقاومت هر روزه جامعه رنگین‌کمانی را می‌طلبد.
متاسفانه افرادی که بر اساس گرایش جنسی و هویت جنسیتی به حاشیه رانده شده‌اند، آسیب‌‌های اجتماعی و اقتصادی خاصی را تجربه می‌کنند که ناشی از بی‌خانمانی، فقر، خطر قرار گرفتن در معرض آلودگی‌های محیطی، محیط زیستی، اثرات آب و هوا و سموم و ساختارهای مرتبط با آن است. از سویی دیگر، نگرانی ویژه‌ای درباره برخی از اعضای جامعه رنگین‌کمانی وجود دارد که با اشکال دیگری از تبعیض روبه‌رو هستند؛ مانند افراد مسن، افراد دارای معلولیت، افراد آفریقایی تبار، افراد آواره داخلی، اقلیت‌های مذهبی و اتنیکی، افراد بومی، مهاجران، پناهندگان و افرادی که در مناطق درگیر جنگ هستند.
با این وجود، این مناسبت در حال حاضر در بیش از ۱۳۰ کشور جهان جشن گرفته می‌شود و به طور رسمی توسط چندین کشور و نهادهای بین‌المللی به رسمیت شناخته شده است. امسال، هم‌زمان با روز جهانی مبارزه با رنگین‌کمانی‌هراسی، کارشناسان سازمان ملل متحد از دولت‌ها خواسته‌اند که با پرداختن به علل ریشه‌ای تبعیض و خشونت، از کرامت ذاتی همه افراد، بدون تمایز، حمایت کنند با معیار «برابری، آزادی و عدالت برای همه».
همچنین بر این مهم یادآور شده‌اند که برای اطمینان از پایان دادن به خشونت و تبعیض علیه همه افراد بر اساس گرایش جنسی و هویت جنسیتی راه درازی در پیش است.
به تازگی هفتاد و پنجمین سالگرد اعلامیه جهانی حقوق بشر جشن گرفته شده است؛ سندی که اهمیت آن بسیار بیشتر از یک سنگ بنای با مضمون حقوق بین‌الملل است. این سند در واقع راهنمای حرکت در دنیایی است که در آن زندگی می‌کنیم؛ مجموعه‌ای از ارزش‌ها که همه می‌توانند با آن زندگی بهتری داشته باشند. با وجودی که می‌دانیم «همه انسان‌ها آزاد به دنیا می‌آیند و از نظر حیثیت و حقوق برابر هستند» اما در بسیاری از کشورها هنوز این اصل جهانی به راحتی زیرپا گذاشته می شود و انسان‌ها ممکن است به حیاتی‌ترین حقوق خود واقف نباشند.
مطلب مرتبط:
لغت‌نامه مختصر اصطلاحات حوزه جنس و جنسیت
راهنمای حفظ حریم جنسی و جنسیتی رنگین‌کمانی‌ها در مراجعه به پزشک
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر