موبایل‌فروشان: بازار کساد است، گوشی نو خریدار ندارد

تارا روشنی، شهروند‌خبرنگار

شهروندخبرنگار «ایران‌وایر» سری به بازار فروش موبایل زده و گزارشی از بالا رفتن لحظه‌ای قیمت‌ها و عدم تمایل خرید شهروندان و رکود بازار داده است.

****

«قیمت‌ها در حال صعود هستند. امروز بخری، سود کرده‌ای.»وقتی به بازار موبایل سر می‌زنی، در هر مغازه‌ای ممکن است این جمله را بشنوی.

موبایل یک کالای وارداتی است و قیمتش تابع نرخ ارز. همین که دلار شروع به بالا رفتن کند، موبایل هم پشت سرش حرکت می‌کند. اما چیزی که این روزها در بازار شاهد آن هستیم، رکود است و بی‌اعتنایی مردم به توصیه فروشندگان. دلیلش هم چیزی نیست جز گرانی و افزایش روز به روز قیمت‌ها.

ظهر پنج‌شنبه است و «حسن» دست زن و بچه را گرفته و به بازار «چارسو» آمده است تا برای پسرش گوشی موبایل بخرد اما قیمت‌ها را که می‌بیند، مخش سوت می‌کشد. یک گوشی «سامسونگ» معمولی از ۱۰ میلیون تومان شروع می‌شود. بالاترین مدل‌ها که قیمت‌هایی حدود ۶۰ میلیون تومان دارند.

حسن بعد از بالا و پایین کردن چارسو، سری هم به بازار «علاءالدین» می‌زند تا شاید از یکی از موبایل‌فروش‌های آن‌جا که آشنایش است، بتواند گوشی قسطی بخرد. اما او هم آب پاکی را روی دست حسن و پسرش می‌ریزد و می‌گوید: «متاسفانه به دلیل نوسان نرخ ارز و بالا و پایین شدن زیاد قیمت‌ها، نمی‌توانیم قسطی جنس بفروشیم، ضرر می‌کنیم.»

حسن که دیگر از خرید گوشی نو ناامید شده است، تصمیم می‌گیرد یک باتری جدید برای گوشی کهنه پسرش بخرد و با یک میلیون تومان، سروته قضیه را ‌به هم بیاورد تا ببیند ماه‌های آینده و شاید هم سال‌های دیگر چه پیش می‌آید.

این روزها وضعیت بازار موبایل تقریبا همین است. عصرها، به‌ویژه پنج‌شنبه‌ها اگر گشتی در بازارهای موبایل تهران بزنی، افراد زیادی را می‌بینی که در مغازه‌ها می‌چرخند و از این طبقه به آن طبقه می‌روند. اما به گفته «بهروز»، فروشنده یکی از همین مغازه‌ها، کو خریدار؟

او که ۱۰ سالی است در بازار موبایل کار می‌کند، می‌گوید: «یکی دو سالی است اوضاع خرید گوشی نو چندان خوب نیست اما امسال دیگر رکورد زده است و مشتری‌ها بیشتر دنبال قطعه هستند تا گوشی‌های قبلی را تعمیر کنند و کمتر به قصد خرید می‌آیند. گوشی موبایل هم مثل خیلی چیزهای دیگر در ایران به کالای لوکس و سرمایه‌ای تبدیل شده است؛ مثلا شما پارسال گوشی سامسونگ اولترا اس ۲۳ که شاخ بازار بود را می‌توانستی ۴۷ میلیون تومان بخری، الان با وجود این که مدل بالاتر این گوشی آمده، قیمت آن به ۵۷ میلیون تومان رسیده است.»

بهروز می‌گوید قیمت گوشی هم مثل قیمت دلار، روزانه و حدود ساعت ۱۱ ظهر در می‌آید: «مثلا اگر شما ساعت ۱۰ به بازار سربزنی، کسی نمی‌تواند قیمت بدهد، باید صبر کنی تا قیمت آن روز اعلام شود.»

شاید تا یکی دو سال پیش افرادی که به آن‌ها «گوشی باز» می‌گفتند و خیلی در بند قیمت نبودند، همین که مدل بالاتر گوشی «سامسونگ» یا «آیفون» می‌آمد، سریع به فکر عوض کردن آن می‌افتادند. اما حالا آن‌ها هم پا پس کشیده‌اند و تقریبا تا گوشی کسی خراب نشود و از کار نیفتد، دنبال خرید گوشی نو نیست.

هرچه بازار فروشندگان گوشی‌های نو کسادتر می‌شود، بازار فروشندگان قطعه و تعمیرکاران داغ‌تر. خیلی‌ها ترجیح می‌دهند همان گوشی قبلی را تعمیر کنند و در نهایت با عوض کردن قاب، رنگ و روی نویی به آن بدهند.

«فیروزه» که در یکی از فروشگاه‌های آیفون کار می‌کند، می‌گوید: «اوضاع بازار آیفون از همه خراب‌تر است. آیفون مدل ۱۴ و ۱۵ که رجیستر نمی‌شود، ۱۳ و قبل از آن هم یواش یواش در حال از رده خارج شدن هستند. به همین دلیل بازار پر شده است از گوشی دست دوم و ریپک (گوشی‌های دارای نقص فنی که توسط شرکت مادر تعمیر شده و با قیمت کمتر فروخته می‌شوند. در اصل و سالم بودن این گوشی‌ها جای شک است) آن هم با قیمت بالا.» 

او در این‌باره مثال هم می‌زند: «مثلا قیمت یک گوشی آیفون ۱۳، بسته به حافظه و ادعای اصل بودنش، بین ۴۵ تا ۱۰۰میلیون تومان است. مدل ۱۴ و ۱۵ پرومکس هم از ۸۰ میلیون تومان شروع می‌شود و تا ۱۵۰ میلیون تومان هم می‌رسد. اگرچه خیلی از فروشندگان به مشتریان می‌گویند جنس‌شان اصل است اما باید اعتراف کنم گوشی آیفون اصل به سختی در بازار ایران یافت می‌شود.»

ولی چیزی که این روزها به کسادی بازار موبایل دامن زده، زمزمه‌های محدودیت در تخصیص ارز به واردکنندگان است؛ آن هم برای بازاری که همین الان با گرانی مواجه است و با کمبود عرضه، قیمت‌هایش چند برابر خواهند شد.

«عباس علی‌آبادی»، وزیر صنعت، معدن و تجارت در مصاحبه اخیر خود به بخش‌نامه جدید این وزارت‌خانه مبنی بر اعمال محدودیت بر تخصیص ارز واردات گوشی تلفن همراه خبر داد؛ موضوعی که با واکنش‌های زیادی از سوی فعالان این بازار مواجه شد. اما گفته می‌شود قرار است این بخش‌نامه اصلاح شود.

برخی از واردکنندگان موبایل ولی امیدی به اصلاح بخش‌نامه ندارند و می‌گویند معلوم نیست دست آخر چه می‌شود؛ مثل «نیم» که معتقد است: «فقط برای آرام کردن بازار و جو ندادن به افزایش قیمت‌ها این حرف‌ها زده می‌شود.»

او می‌گوید: «بازار همین حالا هم مشوش است و تحت تاثیر قیمت دلار، مرتب نوسان دارد. هم فروشنده نمی‌داند باید جنسش را بفروشند یا نه و هم خریدار توان خریدش روز به روز پایین‌تر می‌آید. کافی است یه شوک دیگر، یعنی محدود شدن واردات هم به آن وارد شود تا قیمت‌ها سر به فلک بکشند و بازار هم در رکودی عمیق‌تر فرو رود.»