وزارت آموزش و پرورش دولت روحانی امروز صبح با انتشار بیانیه ای اعلام کرد هیچ گونه تصمیمی در خصوص ممنوعیت ثبت‌نام یا محدودسازی تحصیل دانش‌آموزان در رشته علوم انسانی در مدارس عادی دولتی ندارد بلکه بر اساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، این وزارتخانه موظف به گسترش و تقویت مدارس و مجموعه‌های آموزشی تربیتی خاص علوم انسانی نیز است.
این اطلاعیه یک عقب نشینی آشکار از سخنان 15 آذر «اسفندیار چهاربند»، مدیرکل آموزش و پرورش استان تهران است که گفته بود: «سال آینده ثبت نام در رشته ادبیات و علوم انسانی را در مدارس دولتی عادی نخواهیم داشت و دانش آموزان باید در مدارس فرهنگ ثبت نام کنند.»
اما ماجرای «سند تحول بنیادین آموزش و پرورش» که مبنای تصمیم گیری وزارت آموزش و پرورش شده، چیست؟
12 اردبیهشت سال 85، علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی در اولین دیدار خود با معلمان با تعریف و تمجید از دولت احمدی نژاد گفت: «دوره خوبی است. دولتِ کار و تلاش خوشبختانه بر سر کار است. اهداف انقلاب و مسایل گوناگون اساسی مورد توجه است. حداکثر استفاده را باید کرد... باید آموزش و پرورشمان را تحول بدهیم.»
این اشاره رهبر جمهوری اسلامی منجر به تلاش های درون سازمانی و تشکیل کمیته و گروه های کارشناسی شد. در نهایت، حدفاصل اسفند 89 تا مهرماه 90، «شورای عالی انقلاب فرهنگی» 15 جلسه برگزار کرد و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در هشت فصل و 40 راه‌کار، پنج مهرماه سال 90 تصویب شد.
این سند آذرماه همان سال به امضای وزیر آموزش و پرورش دولت احمدی نژاد و دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید و ابلاغ شد؛ «سند مشهد مقدس».
در مقدمه این سند آمده است: «]با توجه به[ تأکیدات حکیمانه رهبر فرزانه انقلاب اسلامی مبنی بر ضرورت تحول بنیادی در آموزش و پرورش و در پاسخ به ندای هوشمندانه رهبری معظم انقلاب، در افق سند چشم انداز 20 ساله کشور، ضمن پایبندی به دیدگاه های امام خمینی و نظرات مقام معظم رهبری، این سند تهیه و تصویب شد.»
رهبر جمهوری اسلامی هم چنان خشنود از تصویب این سند نشان می داد که فروردین 90 در سخنرانی سالانه خود در حرم امام هشتم شیعیان که معمولا به مسایل کلان و استراتژی های سالانه نظام سیاسی اختصاص دارد، به آن اشاره کرد: «مسایل مهمی وجود دارد که همه دارای اولویتند... تحول آموزش و پرورش یک کار بنیانی است.»
در سند مورد علاقه علی خامنه ای، تاکید نهایی بر پی ریزی ساخت جامعه آرمانی یا «حیات طیبه» گذاشته شده است. حیات طیبه به تعریف سند مشهد مقدس، تلاش برای ساخت جامعه اسلامی به عنوان یک ابزار مقدماتی است که در نهایت، به حیات طیبه یا همان وضع مطلوب زندگی بشر در همه ابعاد و مراتب می رسد که نقطه اوج آن در جامعه جهانی مهدوی محقق می شود.
این واژه ها مربوط به یک دوره زمانی خاص در ادبیات سیاسی ایران است. جامعه جهانی مهدوی مورد علاقه محمود احمدی نژاد، رییس جمهور سابق بود.
«محمدعلی جعفری»، فرمانده سپاه تاکنون چند بار از یک ایده چند مرحله ای سخن گفته که به تعبیر او، اکنون در مرحله سوم آن، یعنی «جامعه اسلامی» هستیم و در آینده قرار است به «جامعه جهانی اسلامی/ تمدن اسلامی» که معادل حیات طبیه است، برسیم.
سپاه پاسداران در سال 91 هم طرح حیات طیبه را در مدت شش ماه در محله «تهرانپارس» تهران به صورت پایلوت تمرین کرد تا بتواند در آینده آن را به صورت ملی اجرا کند.
رهبر جمهوری اسلامی شهریور امسال در دیدار با فرماندهان سپاه به طور مفصل درباره حیات طیبه سخن گفت: « در فرهنگ غربی زشت‌ترین و شنیع‌ترین کارها دارد شکل عادی، عرفی، قانونی می گیرد... بیچاره مردم‌شان؛ انسان دلش برای مردم این کشورها و این ملّت ها می سوزد... فرض کنید 20 سال دیگر، 30 سال دیگر کشور جمهوری اسلامی را مثلاً با ۲۰۰ میلیون یا ۱۸۰ میلیون یا ۱۵۰ میلیون جمعیت با پیشرفت های شگرف مادی و علمی و صنعتی و با استقرار معنویت و عدالت ببینید، چه می شود؟ چه جاذبه‌ای در بین آحاد بشر-مسلمان و غیر مسلمان- به‌وجود می‌آورد؟ می خواهند این اتفاق نیفتد. حیات طیبه یعنی این.»
از این نمونه واژه ها که مبنای تدوین سند تحول بنیادین آموزش و پرورش قرار گرفته، زیاد است ولی فعلا قصد این نوشته، بررسی روند طی شده است.
برگردیم به سال 90. بر اساس مصوبات قانونی، باید حداکثر تا یک سال بعد از تصویب سند، نقشه راه تدوین می شد. علی خامنه ای، 13 اردیبهشت 91 بر این مهم تاکید کرد: «این سند مثل نسخه پزشک است... این نسخه احتیاج دارد به این که یک برنامه‌ریزی دقیق بر اساس بندبند این سند انجام بگیرد.»
با این حال، تحت تاثیر روابط مشتنج دو سال آخر دولت محمود احمدی نژاد و علی خامنه ای چنین امری در عمل رخ نداد. خامنه ای 10 اردیبهشت 92 سیاست های کلی تحول در آموزش و پرورش را ابلاغ کرد و یکی دو بار هم درباره سند حرف زد ولی حرفش جدی گرفته نشد.
پس از ظهور دولت روحانی، دوباره فشار رهبر جمهوری اسلامی برای ترسیم نقشه راه شروع شد. او 17 اردیبهشت 93 در دیدار با معلمان، به مدیران آموزش و پرورش گفت: «سند تحول را جدى بگیریم؛ فراتر از اظهارات رسمى. در عمل... نقشه راه لازم است... این برنامه عملیاتى را با نظر شوراى عالى انقلاب فرهنگى تهیه کنید، تدوین کنید و قدم‌به‌قدم اجرا کنید.»
او مهرماه همان سال نیز گفت"]طرح تحول[ هنوز به سرانجام مطلوب نرسیده است. به تعویق افتادن این امور، خسارت بزرگی متوجه انقلاب اسلامی خواهد کرد. لذا باید این امور جدی‌تر گرفته شده و با یک بازنگری و برنامه‌ریزی جدید طی مدت زمان معقول و ممکن به سرانجام خود برسد.»
فشارهای او موثر واقع شدند و اسفند 93 اعلام شد آموزش و پرورش نقشه راه را مصوب کرده است. نقشه راه مصوب شده، سه لایه نظری، برنامه ای و عملیاتی دارد. در بخش عملیاتی، بر اساس 40 راه‌کار داده شده در سند مشهد مقدس، 99 برنامه از سوی دولت روحانی در نظر گرفته شده است که یکی از آن ها، گسترش و تقویت مدارس خاص علوم انسانی بود؛ برنامه ای که علنی کردن آن جنجال ساز شد.
این برنامه در واقع، مستند به راه‌کار شماره 15 برنامه سند مشهد مقدس است. در این بخش، سه اصل مهم برای علوم انسانی در نظر گرفته شده است؛ نخست این که متون درسی با مشارکت حوزه علمیه اصلاح شوند. رهبر جمهوری اسلامی 18 اردیبهشت 92 درباره اصلاح متون درسی چنین گفت: «معارف الهی، معارف اسلامی، معارف مدنی، معارف تمدن‌ساز، معارف انسان‌ساز... اگر در كتاب های ما وجود ندارد، آن ها را بگنجانیم ... فرض بفرمایید در كتاب های درسی دختران ممكن است چیزهایی لازم باشد در زمینه‌های خانه‌داری، تربیت فرزند و امثال این ها.»
در بخش دوم راه‌کار شماره 15 به هدایت استعدادهای برتر برای زمینه سازی در دوره های آموزش عالی و به نوعی محدودسازی در پذیرش و گزینش اشاره شده است. اساسا جوهره طرح تحول بنیادین آموزش و پرورش، «هدایت تحصیلی» است.
اسفندیار چهاربند، مدیرکل آموزش و پرورش تهران هم در سخنان سه روز پیش گفته بود هدف، هدایت تحصیلی است و قرار است 35 درصد دانش آموزان به سمت فنی و حرفه ای هدایت شوند تا بدین ترتیب، از متقاضیان رفتن به دانشگاه ها در رشته های علوم انسانی کاسته شود.
رهبر جمهوری اسلامی پیش از این با اعلام این که علوم انسانی ذاتا مسموم و ماهیتی معارض و مخالف حرکت و نظام اسلامی دارد، از این که دو میلیون نفر در دانشگاه ها در حال تحصیل علوم انسانی هستند، ابراز نگرانی کرده بود.
این شواهد – که می تواند خیلی مفصل تر شود- به خوبی نشان می دهند آن چه اکنون به عنوان سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، بهانه قانونی محدودسازی و فشار بر رشته های علوم انسانی اعلام شده و دو روز پیش هم وزیر آموزش و پرورش در حکمی، رییس ستاد اجرای آن را منصوب کرده، در واقع یک پروژه مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی دولت احمدی نژاد است که دولت روحانی تحت فشار علی خامنه ای در حال اجرای آن است. فعلا دو گام به پیش بر می دارد، یک گام به پس.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر