برنامه های وزارت بهداشت آینده، سلامت و حقوق شهروندی:

ممنون از همه شما عزیزان که در وبلاگ، شبکه های اجتماعی و حتی به صورت تلفنی خواسته ها و انتظاراتتان را از وزیر بهداشت، درمان وآموزش پزشکی آینده بیان داشته اید. ما مباحث و موضوعات شما را دسته بندی نموده و در همین وبلاگ به اشتراک و بحث خواهیم گذاشت.

از اولین مواردی که در این باره عنوان گردید بحث سلامتی و حقوق بشر و همچنین سلامتی و حقوق شهروندی بوده است.

حقِ سلامتی یکی از اساسی ترین حقوق ست که برای استیفای سایر حقوق بشری ضروری قلمداد می‌شود.

ماده 25 اعلامیه جهانی حقوق بشر که در سال 1948 در سازمان ملل به تصویب رسید، اعلام می دارد که :

1.  هر انسانی سزاوار یک زندگی با استانداردهای قابل قبول برای تأمین سلامتی و رفاه خود و خانواده اش از جمله تأمین خوراک، پوشاک، مسکن، مراقبت های پزشکی و خدمات اجتماعی ضروری است. همچنین حق دارد که در زمان های بیکاری، بیماری، نقص عضو، بیوگی، سالمندی و فقدان منابع تأمین معاش، تحت هر شرایطی که از حدود اختیار وی خارج است، از تأمین اجتماعی بهره مند گردد.

2.  دوره ی مادری و دوره ی کودکی سزاوار توجه و مراقبت ویژه است. همه ی کودکان، اعم از آن که با پیوند زناشویی یا خارج از پیوند زناشویی به دنیا بیایند، می بایست از حمایت اجتماعی یکسان برخوردار شوند.

در مقدمه اساسنامه سازمان بهداشت جهانی نیز حق هر انسان برای دسترسی به بالاترین سطح ممکن سلامتی به رسمیت شناخته شده‌است.

از مهمترین رسالتی که یک دولت باید به آن اهتمام بورزد آن است که سلامت شهروندانش را تامین نماید و ارتقاء دهد. همچنین اهداف، برنامه ها و فعالیت هایش را در این راستا هدایت نماید.

البته باید به این موضوع توجه داشت که سلامتی یک جامعه تنها معطوف به یک دستگاه یا وزارت خانه نیست. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مسوولیت قسمتی از سلامتی جامعه را به عهده دارد. دستگاه ها و ارگانهای دولتی و غیر دولتی باید در جهت ارتقاء سلامتی افراد جامعه هدف گذاری و برنامه ریزی نموده و هماهنگ با هم حرکت نمایند. وزیر بهداشت مسوول توجه دادن و هماهنگ نمودن کابینه و سایر ارگانها به رسالت ارتقاء سلامتی جامعه می باشد تا فعالیتها ی دولت در این راستا پیش برود.

موضوع مهم دیگر این است که حقوق بشر و ارائه خدمات سلامتی، باید از دو جنبه حقوق دریافت کنندگان خدمات و حقوق ارائه دهندگان خدمات سلامتی مورد توجه قرار گیرد.

همانطور که در بالا اشاره شد دریافت کنندگان خدمات سلامتی و بیماران حقوقی دارند مانند:

• حق برخورداری از خدمات استادارد سلامتی

• حفظ حریم شخصی زندگی و امنیت اطلاعات خصوصی

• برخوردهای موجه و بدور از تبعیض و اهانت برای همگان به خصوص گروه های  جنسی، گروههای مختلف سنی، اقلیت نژادی، قومی و مذهبی

• توجه به گروه هایی که به حاشیه رانده شده اند مانند: معتادین، مبتلایان به HIV/AIDS ، معلولین، افراد مبتلا به اختلالات روانی

•  آزادی در ارائه شرح حال و به دور از پیگردهای قضایی

 از حقوق ارائه دهندگان خدمات سلامتی نیز می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• حق برخورداری از شرایط و محیط کار استاندارد و با کیفیت

• حفظ اسرار بیماران

• رد انجام اعمال خلاف اخلاق حرفه ای پزشکی

از آنجا که وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکی، بالاترین مقام اجرایی کشور در ارتباط با سلامت است، به نظر می رسد که نکات ذیل برای ایشان قابل تامل است :

1. میزان اختصاص بودجه سلامتی از بودجه کل چقدر است و چه مقدار باید باشد؟

2. تعامل وزیر بهداشت با هیات دولت چگونه باشد؟

3. وزارت بهداشت با سازمانهای غیر دولتی وانجمن های تخصصی و اجتماعی مرتبط با سلامت، چه تعاملی داشته باشد؟

4. از آنجا که این وزارتخانه در حال حاضرمتولی تمامی امور مربوط به بهداشت، درمان، آموزش پزشکی و تحقیقات مربوطه است، وزیر آینده چگونه می تواند برنامه های خود را معطوف به اهداف کلان نموده و سایر برنامه ها را به نهادهای تخصصی و اجتماعی واگذار نماید؟

5. متولی پاسخگویی به شکایات مردم نسبت به حقوق سلامتی شهروندان چه سازمانی است و با چه مکانیزم و ضمانت اجرایی این مهم را به انجام می رساند؟ با توجه به تعریف های موجود، سلامتی جزو حقوق اساسی شهروندان می باشد و برای احقاق این این حق، نهادی لازم است تا ناظر بر تحقق این مهم باشد و شکایات مربوطه را پیگیری نماید. در بسیاری از کشورها، این نهاد متشکل از وکلای خبره می باشد که آشنا به امور پزشکی و سلامتی هستند و حقوق شهروندان را در زاین زمینه ها پیگیری می نمایند. 

منتظر نظرات شما هستیم.