اعتیاد یک آسیب اجتماعی

80% مواد مخدر دنیا در کشور افغانستان تولید می گردد که بخش اعظمی از این مواد برای انتقال به اروپا از ایران عبور می کندکه منجر به آسیب پذیری بالای ایرانیان به مقوله اعتیاد گشته است.
پیش از انقلاب، میزان آمار معتادین بین پنجاه تا صد هزار نفرتخمین زده می شد و سیاست مبارزه با اعتیاد در آن زمان بدین گونه بود که، تریاک استاندارد با سهمیه مشخص به صورت جیره بندی شده درمیان افراد بالای 50 سال توزیع می گردید. همچنین مراکز سرپایی ارائه شربت متادون برای افراد معتاد جوان و میانسال جهت درمان موجود بود.
پس از انقلاب، نگاه به مقوله اعتیاد تغییر نمود واستفاده از مواد مخدر به عنوان یک جرم تلقی گشت. این موضوع باعث شد که مراکز درمانی اعتیاد تعطیل گردند و معتادین به اردوگاه بازپروری اجباری ترک اعتیاد منتقل گردند.
به علت عدم وجود درمان های جایگزین، افراد در زندانها با سایر روشهای مصرف مواد از جمله روشهای تزریقی آشنا شدند وبه سوی اعتیاد تزریقی متمایل گردیدند و متعاقبا به دنبال تزریق مشترک، در معرض انواع بیماریهای منتقله از راه خون ( ایدز و هپاتیت) قرار گرفتند.از طرفی دیگر عواملی همچون جنگ، معظل بیکاری، افسردگی و اضطراب، میزان اعتیاد را به صورت چشمگیری افزایش داد.
اولین بررسی که توسط دفتر مقابله با مواد مخدر سازمان ملل متحد در سال 1999 میلادی انجام شد، نشان داد که بیش از 2 میلیون نفر در ایران معتاد هستند. در مطالعه ای دیگر که وزارت بهداشت در سال 2003 انجام داد این میزان را بالای 3 میلیون نفر برآورد نمود. در سال 2004 دفتر ستاد مبارزه با مواد مخدر ایران تعداد معتادین را سه میلیون و هفتصد هزار نفر گزارش نمود که پنج درصد جامعه را شامل می شد. اگر بعد خانوار ایرانی را پنج نفر درنظر بگیریم، 25 درصد جامعه، یعنی از هر 4 نفر یک نفر، به نوعی گریبانگیر مسائل اعتیاد بود. از سویی دیگر، در ایران، حدود 40 درصد زندانیان بدنبال مسائل مرتبط با اعتیاد یا مواد مخدر زندانی شده اند. در حال حاضر حدود 15 تا 20 درصد معتادان از روش های تزریقی استفاده می کنند که درکل450 هزار تا 500 هزار نفر را شامل می گردد. اما متاسفانه ، انگ اجتماعی بیماری و محدودیت دسترسی به مراکز مشاوره ای از مشکلات اساسی در میان معتادان تزریقی می باشد.
از سال 2000 همراه با راه اندازی کلینیک های مثلثی، برنامه های جامعی توسط وزارت بهداشت و سازمان بهزیستی در راستای کاهش آسیب ناشی از اعتیاد ارائه گردید که در سالهای اولیه خدمات ارزشمندی ولو محدود ارایه نمود اما در طی زمان بدنبال رواج نگاه انگ آلود به این گروه نیازمند کیفیت این خدمات دچار افت گردید . این مراکز در کنار ارائه خدمات کاهش آسییب مانند مشاوره های فردی و گروهی، درمانهای جایگزین با متادون، توزیع سرنگ رایگان، آموزش جهت پیشگیری از ابتلاء به بیمارهای منتقله از راه خون و آزمایش داوطلبانه ایدز،می بایست اقداماتی آموزش نیز جهت نحوه تزریق بهداشتی و همچنین پیشگیری و کنترل استفاده بیش از حد مواد (over dose) عرضه نمایند. 
معتادان تزریقی به علت محدودیت دسترسی به سرنگ رایگان، اقدام به استفاده از سرنگهای غیر بهداشتی یا مشترک و بدون کاربرد مواد ضد عفونی کننده می نمایند که می تواند باعث بروزعفونت های شدیدی در عروق و اندامهای بدن گردد که در بعضی موارد نیز منجر به قطع عضو و عفونت منتشر بدن می گردد.
از سوی دیگر، مواد مخدر در ایران به صورت غیر استاندارد بوده وبه میزان متغییری دارای ناخالصی می باشد که می تواند به دنبال ورود ناگهانی مواد با خلوص بالاتر به بدن باعث مرگ ناگهانی در افراد معتادی که اغلب به تازگی معتاد گشته اند گردد.به طوریکه حدودا 6000 نفر در سال به علت استفاده بیش از حد مواد در ایران فوت می نمایند در صورتیکه این وضعیت به راحتی باارائه آموزش های مناسب جهت تزریق آمپول نالوکسان قابل پیشگیری است که می تواند توسط همراهان معتاد انجام پذیرد.