close button
آیا می‌خواهید به نسخه سبک ایران‌وایر بروید؟
به نظر می‌رسد برای بارگذاری محتوای این صفحه مشکل دارید. برای رفع آن به نسخه سبک ایران‌وایر بروید.
جامعه مدنی

واکنش‌ها به ویدیوی گوگوش در حمایت از هم‌جنس‌گرایی

۳۰ بهمن ۱۳۹۲
الهام ملک‌پور
خواندن در ۸ دقیقه
واکنش‌ها به ویدیوی گوگوش در حمایت از هم‌جنس‌گرایی
واکنش‌ها به ویدیوی گوگوش در حمایت از هم‌جنس‌گرایی

«رهام» یک هم‌جنس‌گرای مرد ایرانی می‌گوید وقتی ویدیوی جدید گوگوش را  در حمایت از اقلیت‌های جنسی دیده، احساس کرده زندگی خودش را در آینه تماشا می‌کند:«ویدیو محوم کرد. دقیقا زندگی خودم بود. اولین چیزی که به ذهنم آمد، این بود که حالا گوگوش با حمله‌هایی که به او خواهد شد، چه می‌کند؟»

جمعه‌ گذشته گوگوش هم‌زمان با روز «ولنتاین» که به روز «عشاق» معروف است، ویدیو-کلیپی را به نام «بهشت» در صفحه‌ فیس‌بوک خود به اشتراک گذاشت که آشکارا درباره عشق بین دو هم‌جنس‌گرای زن یا به اصطلاح «لزبین» صحبت می‌کند. «آزادی عشق ورزیدن برای همه»، شعار این ویدیو است.

«فران» یک لزبین ایرانی ساکن کانادا است که به‌زودی زندگی مشترک خود را با زن دلخواهش شروع می‌کند. او مشغول خوردن صبحانه بود که دوستی لینک «بهشت» را در فیس‌بوک به اشتراک گذاشت. می‌گوید که همیشه آرزو داشته یک روز خواننده محبوبش، «داریوش» برایش از هم‌جنس‌گرایی بخواند اما از این که گوگوش پا پیش گذاشته، خیلی هم خوشحال شده است: «تا شنيدم و ديدم، صبحانه‌ام را به زور بلعیدم؛ از بغض و اشک پر بودم. بلافاصله روی اینترنت موسیقی را خریدم تا توی ماشين و در تمام مسير، آن را گوش کنم.»

«الاهه» ساکن ترکیه، پناه‌جو و منتظر است تا به کشور سوم منتقل شود. شرایط ایران، او را از عشق زندگی‌اش دور کرده و حالا آن‌ها دور از هم و در آرزوی با هم بودن، روزها را می‌گذرانند. الاهه وقتی «بهشت» را گوش داده، گریه کرده است. می‌گوید مسن‌ترها عاشق گوگوش هستند و اگر دایی، بابا، مامان و بقیه بزرگ‌ترهای دوست‌دخترش این ویدیو-کلیپ را ببینند، احتمالا روی آن‌ها تاثیر بگذارد.

«موضوعی که همه با شک و تردید با  آن روبه‌رو می‌شوند و برخورد می‌کنند؛ درستی یا نادرستی نحوه‌ برخورد با این موضوع. من خودم با تردید به این موضوع نگاه می‌کنم. با این‌که به عشق آزاد احترام می‌گذارم ولی هضم این موضوع برایم خیلی خیلی سخت است. این ویدیو من را دوباره به فکر واداشت.»

این‌ها را خواهری می‌گوید که مرز چند سرزمین، او را از خواهر لزبینش جدا کرده است. خواهر کوچک‌تر لینک ویدیوی جدید گوگوش را برای خواهر بزرگ‌تر می‌فرستد. خواهر بزرگ‌تر با وجود این‌که حتا نوشتن کلمه «هم‌جنس‌گرا» هم برایش سخت است ولی درباره این موضوع می‌نویسد: «امروز با دیدن این کلیپ فکر کردم که شاید ما در سطحی هستیم که نمی‌توانیم هضم و درک کنیم.»

متن ترانه‌ «بهشت»، اثری است از «روزبه بمانی»؛ آهنگ‌سازی و تنظیم کار را هم «علی‌رضا افکاری» برعهده داشته و «نوید اخوان»، کارگردان ویدیویی اثر بوده است.این ویدیو-کلیپ تاکنون با اقبال بالای کاربران اینترنتی روبه‌رو شده و بیش از 800هزار بازدید کننده در «رادیو جوان» و نزدیک به 80 هزار بازدید کننده در صفحه‌ یوتیوب، آن را تماشا کرده‌اند.

این ویدیوکلیپ موجی از نظرهای مثبت و منفی را برانگیخته است؛ «کوروش» در صفحه رسمی گوگوش، در فیس‌بوک می‌نویسد: «این یک معضل و یک تهدید برای جامعه بشری است و باید دنبال ریشه‌یابی و حل این مشکل و تا حد امکان مداوای این افراد بود. نه این که خانمی که داعیه فرهنگی و هنری داره و سن و سالی ازش گذشته، بخواد این مشکل رو به ‌رشد جامعه انسانی رو توجیه کنه و با ریختن اشک و نشان دادن احساسات مصنوعی و ارایه کلیپ، صورت مساله رو پاک و این پدیده غیر متعارف با فیزیولوژی انسانی رو توجیه و تایید کنه.»

فردی به نام «مصطفا» در صفحه فیس‌بوک «بی‌بی‌سی فارسی»، زیر نوشتار «شادی امین»، فعال حقوق بشر، پیرامون ویدیو-کلیپ «بهشت» نظر گذاشته است: «یک پیچ با یک مهره جفت می‌شه و اگه خوب محکم بشه، فقط با آچار، اونم به ‌سختی باز می‌شه. اما هیچ‌وقت دو تا پیچ و یا دو تا مهره نمی‌تونن با هم جفت بشن، همین. هم‌جنس‌گرایی هم شد لذت؟ حالم به‌هم خورد.»

«سولماز» معتقد است که اولین حسش این بوده که اثر از لحاظ هنری ضعیف است اما می‌گوید: «حس بعدی‌ من، لبخندی عمیق و امیدوارانه بود که دم گوگوش گرم واقعا. خوبی این کار این است که می‌شود آن را با پدر و خواهرت هم ببینی؛ یعنی یک کار آوانگارد یا خیلی مدرن نیست که فقط مخاطب آن، افراد محدودی باشند بلکه آدم‌های عادی جامعه ما مخاطب ویدیوی خانم گوگوش هستند. این کلیپ را می‌توانم با خانواده‌ام ببینم و ذوق و شوق و تشویق و حمایت را در چشم‌ها، کلام و رفتارشان مشاهده کنم.»

«مهرنوش»، دیگر هم‌جنس‌گرای ایرانی می‌گوید: «مقابل قطار زیرزمینی منتظر پارتنرم بودم که قبل از این که سر کار برود، به مناسبت روز ولنتاین، قدمی با هم بزنیم. در همهمه‌ جمعیت نتوانستم متن ترانه را خوب بشنوم ولی با دیدن چند لحظه اول کلیپ، به قول معروف دوزاری‌ام افتاد. اولین احساسی که پیدا کردم، احساس هیجان بود.»

فضاهای آشنای زندگی هر روزه‌ زوج‌های هم‌جنس را که جلوتر از متن ترانه حرکت می‌کنند و سریع‌تر از ملودی و موسیقی تسخیر می‌کنند، «پگاه فریدونی» و «یاسمین آزادی» می‌سازند. در برش‌هایی از تصویر که ترن شهری در ایستگاه «رزا» در لوگزامبورگ نگه می‌دارد، شادمانی دخترانه حاضر در کادر و اضطراب حضور خارج از کادر برای لزبین ایرانی بیگانه نیست.

این ویدیو هم‌چنان که از سوی کاربران شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست چرخیده و به اشتراک گذاشته شده است، در وب‌سایت‌های خبری و پایگاه‌های مربوط به اقلیت‌های جنسی هم بازتاب داشته است.

وب‌سایت «خبرنامه‌ گویا»، پایگاه اینترنتی «سازمان دگرباشان جنسی ایران»، صفحه‌ فیس‌بوک «شش‌رنگ» (شبکه‌ لزبین‌ها و ترنس‌جندرهای ایرانی)، «رادیو زمانه»، «توانا: آموزشکده جامعه مدنی ایران»، صفحه فیس‌بوک «هم‌جنس‌گرا» و حقوق و کمپین «ما همه‌جا هستیم»، ازجمله صفحه‌های اینترنتی‌ بودند که ویدیو-کلیپ جدید گوگوش را با مخاطبان خود به اشتراک گذاشتند.

بی‌بی‌سی فارسی با نوشتار شادی امین، فعال حقوق بشر و یکی از بنیان‌گذاران «شش‌رنگ»، زیر عنوان «ویدیو کلیپ گوگوش؛ یک رخداد در روند ساختن فرهنگی انسانی»، به تحلیل این رویداد و وقایع بعد از آن پرداخته است.

شادی امین نوشته است: «این ترانه، امتیاز ویژه‌ای به عشق هم‌جنس‌خواهانه نمی‌دهد اما امتیازهای تاکنونی "عشق دگرجنس‌گرایانه" را به‌عنوان تنها راه ابراز عشق و تنها مدل عاشق بودن، از آن باز پس می‌گیرد. در این بازپس گرفتن امتیازات است که "ما" دیده می‌شویم بدون این که در "حاشیه" باشیم. این ویدیو-کلیپ باید برای هنرمندان و اهل سیاست، راه‌گشای طرح عریان این موضوعات باشد.»

پایگاه خبری «گی‌استارنیوز»، یکی از رسانه‌های غیرفارسی‌ زبانی بود که زیر عنوان «ملکه پاپ ایران، گوگوش، در ویدیو-کلیپ سنت‌شکننانه خود، یک زوج لزبین را نمایش داد»، خبر انتشار «بهشت» را همراه با ویدیو-کلیپ بازتاب داده است.

هم‌زمانی انتشار ویدیو-کلیپ خبرساز ستاره پاپ ایران با برون‌آیی ستاره 26 ساله کانادایی سینما، «اِلن پیج»، شادی دوچندانی را در روز ولنتاین نصیب لزبین‌های ایرانی کرد. الن پیج که در فیلم‌هایی چون «جونو» و «اینسپشن» بازی کرده است، در سخنان خود در کنفرانس «زمانی برای رشد و پیشرفت» که «کمپین حقوق بشر» برگزار کرده بود، برای اولین بار گفت که لزبین است و افزود: «ما حق این را داریم که عشق را به‌طور کامل، برابر، بدون احساس شرم و تسویه‌حساب تجربه کنیم.»

تعدادی از سایت‌های فارسی‌ زبان نیز در میان بازنشر چشم‌گیر «بهشت» در شبکه‌های اجتماعی از سوی کاربران، خبر نشر ویدیو-کلیپ جدید گوگوش را منتشر کرده‌اند.

رادیو زمانه در خبری کوتاه نوشت: «این اولین‌بار در تاریخ ایران است که یک ستاره موسیقی‌ پاپ، مساله حقوق دگرباشان جنسی‌ و آزادی عشق برای همه با هر گرایش جنسی‌ را مطرح می‌‌کند.»

پایگاه خبری گی‌استارنیوز با استناد به گفته فعالان محلی، «بهشت» را «اولین در تمام تاریخ ایران» می‌نامد. در متن افزوده ‌شده در صفحه فیس‌بوک توانا در کنار ویدیو-کلیپ بهشت، از عبارت «اولین کار جدی» استفاده شده، آن‌جا که آمده است: «این ویدیو-کلیپ جدید گوگوش به نام "بهشت"، اولین کار جدی در ارتباط با حقوق هم‌جنس‌گرایان است. در این ویدیو کلیپ، عشق دو زن به تصویر کشیده شده است.»

در حالی‌که به ‌تکرار، چه در میان رسانه‌های فارسی ‌زبان و چه در میان غیرفارسی ‌زبان‌ها از عبارت «اولین در طول تاریخ ایران» نام برده می‌شود، نمی‌توان نام‌هایی چون «شهره صولتی» و «سایه‌اسکای» و هم‌چنین قطعه‌های مثال‌زدنی  چون «بعد از تو»، اثر «شاهین نجفی» و «تنهام نذار» از گروه راک «خاک» را به یاد نیاورد و از تجربه‌ها و کارهایشان با مضمون هم‌جنس‌گرایی سخن نگفت. در همین حال، جدای از ظرفیت‌های قرار گرفتن در جایگاه «ملکه‌ پاپ» – آن‌طور که رسانه‌های غیر فارسی ‌زبان، گوگوش را چنین می‌خوانند – و فرصت‌هایی که در این جایگاه قابل ملاحظه است، نمی‌توان نام اولین را به «بهشت» داد ولی به‌جرات می‌شود «بهشت» گوگوش را تاثیرگذارترین دانست.

«شادی صدر»، حقوق‌دان و فعال حقوق بشر در این باره نوشته است: «او به بی‌صدایان، صدا و تصویر داده است و تابوی سکوت، کراهت و تنفر از رابطه‌ هم‌جنس‌خواهانه را شکسته است.»

متن ترانه بهشت:

از این بی‌راهه‌ تردید، از این بن‌بست می‌ترسم

من از حسی که بین ما هنوزم هست می‌ترسم

ته این راه، روشن نیست منم مثل تو می‌دونم

نگو باید برید از عشق، نه می‌تونی نه می‌تونم

نه می‌تونیم برگردیم، نه رد شیم از تو این بن‌بست

منم می‌دونم این احساس نباید باشه اما هست

دارم می‌ترسم از خوابی که شاید هر دومون دیدیم

از این‌که هر دومون با هم، خلاف کعبه چرخیدیم

واسه کندن از این برزخ، گریزی غیر دنیا نیست

نمی‌دونم ولی شاید بهشت اندازه‌ ما نیست

تهِ این راه، روشن نیست منم مثل تو می‌دونم

نگو باید برید از عشق، نه می‌تونی نه می‌تونم

نه می‌تونیم برگردیم، نه رد شیم از تو این بن‌بست

منم می‌دونم این احساس نباید باشه اما هست

ثبت نظر

استان تهران

استقبال شماری از دانشگاهیان از برکناری فرهاد رهبر

۳۰ بهمن ۱۳۹۲
شهرام رفیع زاده
خواندن در ۱ دقیقه
استقبال شماری از دانشگاهیان از برکناری فرهاد رهبر