با وجود همۀ آمادگی‌ها و وعده‌ها، بیشتر نقاط برزیل هنوز ناامن هستند، چرا؟ سال گذشته، بیش از 47 هزار قاتل در برزیل شناسایی شدند. برزیل جزو خشن‌ترین کشورهای دنیا است. نتایج تحقیقی در سال 2011 نشان داد که ظرف 30 سال گذشته، بیش از یک میلیون نفر در برزیل به قتل رسیده‌اند.
یک سازمان غیردولتی مکزیکی در ماه مارچ امسال نتایج تحقیقی را منتشر کرد که بر پایۀ آمارهای دولتی انجام شده بود. براساس این پژوهش، از 14 شهری که (با جمعیت حداقل 100 هزار نفر) بیشترین میزان خشونت را دارند، 7 شهر میزبان مسابقه‌های جام جهانی هستند: «فورتالزا»، «ناتال»، «سالوادور»، «مانائوس»، «رسیفه»، «کوریتیبا» و «بلو هوریزونته».
تیم ملی ایران هم هر یک از سه بازی خود در مرحلۀ گروهی را در یکی از این شهرها برگزار می‌کند: کوریتیبا (با 09/38 قاتل به ازای هر 100 هزار شهروند)، بلو هوریزونته (با 40/34 قاتل به ازای هر 100 هزار شهروند) و سالوادور (با 98/56 قاتل به ازای هر 100 هزار شهروند). نام ریو دو ژانیرو و سائو پائولو، دو شهر اصلی میزبان رقابت‌ها در این فهرست نیامده است.
در دو شهر دیگر، «ماسایو» و «ژوائو پسوا»، میزان جنایت چنان است که سازمان بهداشت جهانی آن را «همه‌گیر» توصیف کرده است (حدود 10 قاتل به ازای هر 100 هزار نفر). سال گذشته آمارها در ماسایو حاکی از وجود 79 قاتل به ازای هر 100 هزار نفر بود. فقرا، جوانان و سیاه‌پوستان قربانیان اصلی خشونت‌های ناشی از درگیری‌های مسلحانه و نزاع‌ها بر سر مواد مخدر هستند.
بر اساس تحقیقات «مؤسسۀ جغرافیا و آمار برزیل» (IBGE) در سال 2010، 47 درصد جمعیت برزیل در شهر زادگاه شان احساس امنیت نمی‌کنند، چون به پلیس محلی و سیاست‌های امنیت عمومی اطمینان ندارند. نیروهای سیاسی در نهادهای امنیت عمومی پخش شده‌اند و این مشکل از دیرباز بوده است. اما چرا پلیس خودی نشان نمی‌دهد و اوضاع را به دست نمی‌گیرد؟ پاسخ این است: فساد، خشونت و تصمیم‌ها موازی قضایی. از سوی دیگر، پلیس مراقب مأموران و کارمندان خود به ویژه در خط مقدم نیست و خود قوانین استخدامی را نقض و مأمورانش را تهییج به نقض حقوق مردم می‌کند.
سیاست‌های فعلی که ریشه در رژیم های نظامی دارند نیازمند یک صورت‌بندی تمام و کمال و تازه است. در نتیجۀ بی‌اعتمادی به پلیس، امروز 60 درصد خانه‌ها به نوعی ابزار تأمین امنیت مانند دوربین مداربسته، نگهبانان و گاردهای خصوصی و خودروهای ضد گلوله مجهزند.
بر اساس گزارشی از«IBGE»، در سال 2009 حدود 5/2 میلیون نفر از افراد بالای 10 سال، بیشتر ساکن مناطق شمالی و کم‌تر در مناطق جنوبی و جنوب شرقی، متحمل شکلی از تهاجم فیزیکی شده‌اند. بین سال‌های 2006 تا 2011، 65 درصد از مجرمانی که در ارتباط با مصرف یا فروش مواد مخدر (صرف نظر از دستگیری‌های مربوط به حمل آن) دستگیر شده‌اند، جوان و سیاه‌پوست بوده‌اند.
«لوییز ادواردو سوارز» انسان‌شناس و متخصص علوم سیاسی، می‌گوید: «در برزیل سالانه 50 هزار قاتل فعالند اما پرونده‌های تنها 8 درصد آن‌ها به نتیجه می‌رسد. پرونده‌ها بازند اما به نتیجه نمی‌رسند. به بیانی دیگر، 92 درصد پرونده‌های مرتبط با قتل عمد از شناسایی مظنونان و صدور اتهام ناتوان هستند.»
تعداد زندانیان به سرعت رشد می‌کند و زندان‌ها لبریز از بزه‌کارانند. در سال 1995 حدود 145 هزار نفر در زندان بوده‌اند و امروز، یعنی نزدیک به 20 سال بعد، این تعداد 548 هزار و 3 نفر است؛ تنها کم‌تر از امریکا، چین و روسیه. ایران با 217 هزار زندانی، از این نظر هشتمین کشور دنیا است (براساس گزارش ICPS، مرکز بین‌المللی مطالعات زندان و همکار دانشگاه «اسکس»).
در برزیل اما، این لشکر مجرمان خیابانی و بزه‌کاران محبوس در زندان‌های بزرگ، خود واقعیت این آمارهای هشدار دهنده را آشکار می‌کند.
«رافائل ماچادو»، روزنامه‌نگاری از «پورتو آلگره» می‌گوید: «یکی از مشکلات بزرگ این روزهای جامعۀ برزیل، نبود ضوابط دولتی برای تعیین اولویت‌ها است. خشونت به شکل مهارناپذیری رو به گسترش است چون سرمایه‌گذاری‌ها در بخش امنیت عمومی ناکافی است.»
نزدیک به دو میلیارد «رئال» (واحد پول برزیل) صرف ارتقای امنیت و ایمنی شهرهای میزبان جام جهانی شده است. به گفتۀ «دیلما روسف»، رئیس جمهور برزیل، این سرمایه‌گذاری میراثی ابدی برای مردم است.
او گفته است: «بخشی از این سرمایه‌گذاری صرف نظام فرماندهی و کنترل، کاهش خراب‌کاری و اعمالی که به اموال عمومی آسیب می‌زند و نیز پیش‌گیری از حمله‌های به سلامت و امنیت مردم می‌شود. پلیس و نیروهای امنیتی آموزش دیده و آماده‌اند. در صورت نیاز، نیروهای مسلح را بسیج می‌کنیم. ما برای تأمین امنیت شهرها سرمایه‌گذاری کرده‌ایم، حتی آن‌هایی که میزبان جام جهانی نیستند؛ مانند ماسایو (در استان شمال شرقی برزیل). ما در آستانۀ جام جهانی آمادۀ تضمین امنیت و ایمنی همه هستیم.»
اما «ماریانا هوپ»، دانش‌آموز اهل سائو پائولولو می‌گوید: «این‌جا امن نیست چون نابرابری بی‌داد می‌کند. با مردم خوب رفتار نشده و ارتش و پلیس علیه شهروندان مرتکب اعمال خلاف قانون می‌شوند. همه چیز خراب است!»
بر اساس پژوهش «دیتافولیا»، ۵۵ درصد برزیلی‌ها عقیده دارند جام جهانی بیشتر ضرر دارد تا نفع. بخش بزرگی از مردم ترجیح می‌دادند 11 میلیارد دلاری که خرج برگزاری این رقابت‌ها شد، صرف پروژه‌های آموزشی، خانه‌سازی، بهداشت و به ویژه امنیت عمومی می‌شد.
«سوئلی فیگوئریدو»، فعال اجتماعی در سائو پائولو، می‌گوید: «ما بابت ساختن جام جهانی برای دیگران هزینۀ بالایی می‌پردازیم. ما را نادیده گرفتند. این موقعیتی بی‌همتا است اما با مردم همراه نبودند و درباره‌اش با آن‌ها مشورت نکردند. ما نتوانستیم خود تاریخ‌مان را بسازیم. اولویت‌هایمان را افراد طبقۀ غالب قبضه کردند و هم‌چنان همه ناامید مانده‌اند. همۀ این‌ها در جهان کوچک این کشور مدام تکرار می‌شود.»
برای برخی ساکنان ریو دو ژانیرو، این شهر «شگفت‌انگیز»، نظم و قانون مفهومی ندارد و آن‌چه هست فقط فقر شدید و دولتی است که به قدر کافی برای رفاه شهروندانش در حوزه‌هایی مانند بهداشت، حمل و نقل، آموزش و امنیت عمومی خرج نمی‌کند.
در برزیل جنگی در جریان است، یک جنگ اجتماعی اما چنان که «کریستینا جولین»، از ساکنان ریو دو ژانیرو می‌گوید: «اسلحه مشکل را حل نمی‌کند. ما به حضور بیشتر پلیس در خیابان‌ها نیاز داریم. الان به خاطر جام جهانی، خیابان‌ها مملو از پلیس و مأموران مسلح است. اما بعدش چه؟ ما هم‌چنان از آن‌چه دولت دوست دارد، اسمش را جرایم کوچک بخواند، ضربه می‌خوریم.»
جام جهانی، به ویژه در عرصۀ امنیت عمومی چه میراثی برای برزیل بر جای خواهد گذاشت؟ «لوییز ادواردو سوارز» می‌گوید: «همه‌چیز به این بستگی دارد که در جریان برگزاری رقابت‌ها چه روی دهد. هیچ راهی نیست که سریع‌تر به جواب برسیم. اما بدون اعمال اصلاحات ضروری در نظام پلیس، چیزی تغییر نخواهد کرد. من بعید می‌دانم میراثی باقی بماند، مگر تداوم این بحران و وخیم‌تر شدنش.»
به جام جهانی برزیل 2014 خوش آمدید!
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر