جوايز شصت و چهارمين دوره جشنواره فيلم برلين كه از ششم فوريه در اين شهر آغاز شده بود، دیشب در مراسم اختتامیه، در كاخ جشنواره به برندگان اهدا شد. در اين دوره كه ٢٠ فيلم بلند در بخش مسابقه آن رقابت مى‌كردند، بیش از هرچیز، تعدد سینماگران آسیایی جلب توجه می‌کرد. همین سینماگران نیز تعداد زیادی از جایزه‌های مهم جشنواره را به خود اختصاص دادند؛ خرس طلایی بهترین فیلم امسال به « ذغال سياه، يخ نازك » به کارگردانی فیلم‌ساز چینی، «دیاو یانین» تعلق گرفت و بازیگر نقش اول مرد این فیلم، «لیاو فان» نیز توانست خرس نقره‌ای بهترین بازیگر مرد را از آن خود کند.
خرس نقره‌ای بازیگر نقش اول زن نیز به «هارو کوروکی»، بازیگر جوان فیلم «خانه کوچک» از کشور ژاپن رسید. کوروکی که با کیمونویی سبز رنگ در مراسم اختتامیه حاضرشد، یکی از سوژه‌های مورد علاقه عکاسان در طول مراسم بود.
او که نخستین جایزه بین‌المللی خود را دریافت می‌کرد، با ناباوری تمام و بعد از گذشت چند دقیقه توانست خود را به روی سن برساند و اندکی دیرتر در نشست رسانه‌ای فیلم کارگردان شناخته شده «خانه کوچک»، «یوجی یامادا» را «استاد و معلم» خود خواند و از او تشکر کرد.
«هتل بزرگ بوداپست» که فیلم افتتاحیه جشنواره و جزو آثار محبوب این دوره به شمار می‌آمد، جایزه بزرگ هیات داوران را گرفت. این تراژدی-کمدی رنگارنگ که «وس اندرسون» کارگردانی آن را برعهده داشت، در پس زمینه‌ای از مشکلات اجتماعی سال‌های بین دو جنگ جهانی اول و دوم، ماجرای سرقت تابلوی عتیقه‌ای از دوران رنسانس را در هتلی هم‌نام فیلم روایت می‌کند.
به دلیل حضور نداشتن کارگردان، رییس برلیناله، «دیتر کسلیک» به نیابت از او جایزه را دریافت و پشت تریبون اعلام کرد که در سفر آتی خود به نیویورک، آن را به اندرسون تحویل خواهد داد.
نام برندگان جایزه بهترین فیلم‌نامه را «میترا فراهانی»، عضو ایرانی هیات داوران اعلام کرد. خرس نقره بهترین فیلم‌نامه به «دیتریش و آنا بروگمان»، برادر و خواهر جوانی که نویسندگی فیلم‌نامه فیلم «ایستگاه‌های متقاطع» (از آلمان) را برعهده داشتند، اهدا شد. این فیلم داستان دختری 14 ساله کاتولیکی به نام «ماریا» را روایت می‌کند که بین فضای به شدت مذهبی و سخت‌گیرانه خانه و علایق و تفریحات گروه هم‌سالان خود در مدرسه سرگردان است و به دلیل آموزه‌های مذهبی مادرش، مدام با احساس گناه دست و پنجه نرم می‌کند.
خرس نقره‌ای بهترين كارگردانى به خاطر فيلم «پسرانگی» به «ريچارد لينكليتر» رسید؛ هرچند بسیاری این فیلم را بهترین فیلم جشنواره و لایق دریافت خرس طلایی می‌دانستند.
ساخت فیلم لینکلیتر که مانند تعداد قابل توجهی از فیلم‌های دیگر حاضر در جشنواره امسال، به زندگی، رنج‌ها و رویاهای یک کودک می‌پردازد، از سال 2002 آغاز شد.
این فیلم که کارگردانش آن را بیش از فیلم، نوعی «آنسامبل» می‌خواند، مانند کارهای قبلی او بر محور مفهوم زمان می‌چرخد. او در این فیلم 12 سال از زندگی قهرمان نخست خود را از سن مدرسه تا رسیدن به آستانه ورود به دانشگاه دنبال می‌کند.
لینکلیتر در نشست مطبوعاتی فیلم گفت که این فیلم طی این 12 سال تبدیل به بخشی از زندگی خودش و 400 نفری که با او در ساخت آن همکاری داشته‌اند شده‌است. برخی بر این باورند که فیلم لینکلیتر برای ذائقه جشنواره اروپایی مثل برلین کمی «بیش از حد آمریکایی» است و به همین دلیل تنها جایزه بهترین کارگردانی به آن تعلق گرفته است.
تنها کارگردان ایرانی حاضر در مسابقه که فیلمش در کشور اتریش تولید و در بخش مسابقه این دوره از جشنواره پذیرفته شده بود، نتوانست به جایزه‌ای دست پبدا کند. «ماکوندو» که اولین فیلم بلند «سودابه مرتضایی» بود، دربخش مسابقه پذیرفته شد اما در رقابت با سایر آثار، به موفقیتی دست پیدا نکرد.
از میان سایر ایرانیان حاضر در جشنواره که در بخش‌هایی به غیر از مسابقه شرکت کرده بودند نیز هیچ کدام به جایزه‌ای دست نیافتند. اما فیلم‌هایی که نام کارگردانان ایرانی را بر خود داشتند، موفق شدند تعداد زیادی از ایرانیان مقیم برلین را به سالن‌های سینما بکشانند؛ از جمله فیلم «عصبانی نیستم» ساخته «رضا درمیشیان».
این فیلم که «باران کوثری» و «نوید محمدزاده» دو نقش اصلی آن را ایفا می‌کنند، در بخش پانورامای جشنواره به نمایش درآمد. اکران این فیلم در جشنواره فجر نیز جنجال گسترده‌ای برانگیخته بود که کماکان ادامه دارد.
«زندگی رایلی» اثر کارگردان صاحب سبک سینمای فرانسه، «آلن رنه» هم به یک خرس نقره‌ای دست یافت که به افتخار «آلفرد باور» (مورخ فیلم و داور جشنواره برلین بین سال‌های 1951 تا 1976)، به نام وی نام‌گذاری شده است. این جایزه همه ساله به کارگردانی اهدا می‌شود که از طریق فیلم خود، افقی نو درسینما گشوده باشد.
بازیگر فیلم رنه، «آندره دوسولیه» که به جای او روی سن حاضر شد، اعلام کرد این کارگردان تاثیرگذار فرانسوی به علت بیماری قادر به شرکت در این مراسم نبود اما مراتب قدردانی خود را بابت این جایزه اعلام کرده است. او رنه را کارگردانی پر از ایده‌های تازه و زاویه دیدهای نو خواند و وی را « يك مرد جوان ٩١ ساله» دانست که هنوز فعالانه کار می‌کند.
یکی دیگر از جوایزی که به یک سینماگر چینی تعلق گرفت، جایزه «دستاورد برجسته هنری» بود که هر سال در برلیناله به فیلم‌برداران، تدوین‌گران، سازندگان موسیقی متن و طراحان صحنه و لباس تعلق می‌گیرد. برنده امسال این جایزه، «ژن جیان»، فیلمبردار فیلم «ماساژ کور» بود که با تصویربرداری پیچیده خود، بیننده را وارد دنیای افراد نابینا کرده و مفاهیم پیچیده‌ای مانند عشق و اشتیاق را از دیدگاه آن‌ها به تصویر در می‌آورد.
فیلم که اقتباسی از یک رمان است، یک سالن ماساژ را نمایش می‌دهد که ماساژورهای آن نابینا هستند و با استفاده از حواسی مانند شنوایی و لامسه، موفق به انجام کارهای روزمره خود می‌شوند.
جایزه بخش پانوراما یا بهترین فیلم اول که شامل 50 هزار یورو جایزه مالی نیز می‌شود را هم «ژولی گیه»، بازیگر فرانسوی و رییس هیات داوران این بخش به «آلونسو رویتزپالاسیس»، کارگردان اسپانیایی فیلم «Güeros» تقدیم کرد. کارگردان این فیلم سیاه و سفید و نامتعارف در نشستی مطبوعاتی، ساخت آن را نوعی روان درمانی و راهی برای فرار از بی‌کاری و افسردگی خواند. در این فیلم، چند جوان برای ادای احترام به یکی از ستارگان سالخورده «راک» مکزیک که در آستانه مرگ است، می‌روند اما به گفته کارگردان، نگریستن به قهرمانان از فاصله نزدیک همیشه ایده خوبی نیست و دیدار با آن‌ها می‌تواند به شدت ناامید کننده از آب در آید.
خرس طلای بهترین فیلم کوتاه نیز برای فیلم «تا زمانی که شات‌گان‌ها هستند» به «يوناتان وينل» و «كارولين پوگى» رسيد و در همین بخش، «لابورات» اثر «گیلام کالیو»، خرس نقره فیلم برگزیده هیات داوران را از آن خود کرد. هر سه این فیلم‌سازها از کشور فرانسه در این دوره از جشنواره فیلم برلین شرکت کرده بودند.
هیات داوران بخش مسابقه امسال از «کریستف والتس» (بازیگر اتریشی)، «باربارا بروکولی» (تهیه‌کننده آمریکایی)، «میترا فراهانی» (فیلم‌ساز و نقاش ایرانی)، «میشل گوندری» (فیلم‌ساز فرانسوی)، «گرتا گرویگ» (بازیگر آمریکایی)، «تونی لیونگ» (بازیگر چینی) و «ترین دیرهولم» (بازیگر دانمارکی)تشکیل شده بود و ریاست آن را «جیمز شیمش»، فیلم‌نامه‌نویس و تهیه‌کننده آمریکایی برعهده داشت.
---------------------------------------------
علاقه جشنواره برلین به آثار فیلم‌سازان چینی تازگی ندارد و پیش‌تر نیز چندین سینماگر چینی از طریق این جشنواره به مجامع سینمایی جهان معرفی شده‌اند؛ اما برنده خرس طلای امسال، تفاوتی عمده با فیلم‌های چینی سال‌های قبل دارد. «ذغال سياه، يخ نازك » را می‌توان با کمی اغماض، نسخه‌ای از فیلم‌های ژانر نوآر تلقی کرد که با افزوده شدن عناصر چینی، برداشت یک سینماگر شرقی از بخشی از سنت فیلم‌سازی غرب را به تصویر می‌کشد.
فیلم ماجرای سلسله قتل‌هایی رخ داده در شهری کوچک از کشور چین را روایت می‌کند و نشان می‌دهد که طی عملیاتی برای دستگیری قاتل، سه تن از افسران پلیس بر اثر یک اشتباه کشته و زخمی می‌شوند. عضو باقی مانده از گروه چهارنفره افسران بابت حادثه مقصر شناخته شده و عضویت وی در اداره پلیس به حالت تعلیق در‌می‌آید. مدتی بعد، وقتی دوباره تعدادی قتل در شهر روی می‌دهد، این بار قهرمان داستان شخصا دست به کار می‌شود تا گره این پرونده دردسرساز را برای همیشه بازکند؛ اما شواهد او را به سمت زنی اغواگر سوق می‌دهند که پلیس اخراجی به او دل می‌بازد و این موضوع پیشرفت تحقیقات او را دچار دست‌اندازهایی می‌کند.
بعضی از منتقدان، تمایل سینماگران جوان چینی در به‌کارگیری فرم و سبک‌های غربی در این فیلم ژانر نوآر را نشانی از کوشش آن‌ها برای برقراری ارتباط نزدیک‌تر با سینمای جهان و تقلایی برای عبور از محدودیت‌های ناشی از سانسور گسترده در این کشور می‌دانند. هرچند کارگردان این فیلم، دیاو یانین هدف از ساخت آن را تلاش برای ارایه یک فیلم هنری و در عین حال پرفروش اعلام کرد.
به گفته او، در چین نیز مانند اغلب کشورها، با وجود تعداد بسیار زیاد مخاطبان فیلم‌های تجاری، فیلم‌های هنری بینندگان چندانی ندارند و سازندگان این فیلم‌ها برای تامین هزینه‌های خود با مشکلات زیادی روبه‌رو هستند و فروش خوب به این معناست که کارگردان در فیلم بعدی خود آزادانه‌تر خواهد توانست کار کند.
کارگردان فیلم در پاسخ به یک خبرنگار ایرانی که از او در مورد وضعیت سانسور در چین پرسیده و آن را با ایران مقایسه کرده بود، به بازشدن تدریجی فضا اشاره کرد و افزود: «همین که این فیلم در این‌جا نمایش داده شد، به این معنی‌است که سطح تحمل سانسورچی‌های ما کمی بالاتر از قبل رفته‌است.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر