صدای الهام اصغری را نمی توانند خفه کنند

درخواست کمک شناگرزن ایرانی الهام اصغری، که با انتشار ویدیویی در شبکه‌های مجازی، از اینکه مقامات ورزش ایران از ثبت رکورد شنای ۲۰ کیلومتری او خودداری می کنند خبرداد، موجی از اعتراض و همچنین همدردی مردم را برانگیخت و با پوشش رسانه ای گسترده، توجه میلیون ها نفر را به خود جلب کرد.

تونیا ولی اوغلی، رکوردار شنا ایران و عضو تیم ملی شنا ایران پیش از انقلاب اسلامی و شرکت کننده در چندین تورنمت بین المللی شنا در خارج از کشور و همراه تیم شنا ایران در بازیهای آسیای تهران 1974،   در مصاحبه ای با ایران وایر به وضعیت ورزش زنان و به خصوص ورزش شنا در ایران و ویدیوی الهام اصغری و مشکلات این ورزش پرداخته است. خانم ولی اوغلی، فوق لیسانس ورزش تخصص شنا از دانشگاه ورزش کلن آلمان است و سالها مربی  تیم‌های مسابقات قهرمانی در آلمان را به عهده داشته و همچنین در سالهای پس از انقلاب ورزش زنان در ایران را در خارج از کشور دنبال کرده و در حال حاضر مقیم امریکا است. 
در این ویدیو الهام اصغری می گوید که در آبهای ساحلی شهر نوشهر ۲۰ کیلومتر را شنا کرده ولی «باچانه زنی» رکوردش را به ۱۵ کیلومتر رساندند، و بعد از اعتراض او به «۱۸ کیلومترراضی شدند.» اما این رکورد را ثبت نمی کنند. می گوید که آن روز لباس پوشیده داشته و هفت نفر هم شاهد بودند و هیچ مردی هم آنجا نبوده ولی از لباس او ایراد شرعی گرفته اند. او می گوید: «کسانی که بیست متر هم نمی توانند شنا کنند حالا رکورد بیست کیلومتری من روا گروگان گرفته اند و اینکه تسلیم حرف زور نمی شود: «از شما هم خواهش می کنم که تسلیم حرف زور نشوید.» 
انتشار این ویدیو موجی از همراهی و پیام های همدردی و ابراز نارضایتی از تبعیض و شرایط دشوار ورزش زنان در شبکه های اجتماعی و رسانه های معتبر ایجاد کرد. مصاحبه ایران وایر با تونیا ولی اوغلی را در زیر می خوانید:

• امید معماریان: چگونه از موضوع الهام اصغری باخبر شدید و به عنوان کسی که سالها شناگرحرفه ای بودید و قهرمان شنای کشور، احساستون از درخواست کمک و وضعیت او چه بود؟

تونیا ولی اوغلی: از پستی که دوستی ورزشکار قدیمی از نیویورک برایم فرستاده بود صبحح زود دیدم. عصبانی شدم از دست معاون وزیر ورزش که میشناسمش و ضد زن و ورزش زنان است و اما در مورد الهام بسیار ناراحت شدم. حالش را میشناسم. زیرا تمرینات شنا آسان نیست. شما برای یک رکورد 100متری ماهها و سالها روزی چندین کیلومتر شنا میکنی تا نتیجه ات را ببینی و این که ایشان مسافت استقامتی شنا می کند سختر نیز است چون به کیلومترهای بیشتر احتیاج دارد و رد کردنش آن هم با دلیلی مسخره مشخص است که بغضش را ترکانده است. در رابطه با کمک گرفتنش تنها و سر ضرب گفتم دمت گرم الحق که ورزشکاری و پی گیر.

• معماریان: چرا با ورزش زنان و در این مورد خاص شنای زنان همراهی چندانی وجود ندارد و حتی مخالفت می شود؟ با توجه به اینکه همه شرایط تحمیل شده از جمله لباس ضخیم پوشیدن و یا محدودیت های تمرین و مسابقه را هم این زنان متحمل می شوند اما باز هم چنین مخالفت هایی است؟

ولی‌اوغلی: اول باید ببینیم که این جواب رد سلیقه‌ای است یا خط کلی؟ زیرا تعریف پوشش اسلامی حتی کمتر از آنی است که الهام ارائه داده.  بنابراین اگر این حل شود بعدش باید دید که اگر اینها تعریفی برای پوشاک زنان در آب تعیین کنند چه اتفاقی می افتد؟  نسل جوان و مردم ایران یکی از تفریحاتشان دریا و ساحل است و اگر امکان رفتن با پوشاک خواصی باشد بنابراین نسل جوان دختر امکان این را پیدا می‌کند که در محیط مختلط باشد. در رابطه با مسابقات و پوشاک اسلامی باید خاطر نشان کنم که هر چیزی را هم که اینها تصویب کنند، فینا (فدراسیون جهانی شنا ) باید بپذیرد و اینکار آسان نیست و آنها نیز با هر چیزی موافقت نخواهند کرد. در وهله بعدی پوشش شناگر بسیار در سرعت وی نقش دارد و مانع شنایش است بنابراین  دختران ما با این پوشش در مسابقات مهم و سطح جهانی قادر به شرکت نخواهند بود. 

• معماریان: خود شما وقتی شناگر بودید، واکنش جامعه چطور بود نسبت به شما در زمان قبل از انقلاب؟ با توجه به اینکه باید لباس شنای متداول در دنیا را می پوشیدید؟ و آیا مشکلی بود که مثلا طبقات مذهبی یا افراد با شما برخورد بدی داشته باشند؟ یا انتقاد کنند به خاطر پوشش؟

ولی‌اوغلی: نه تنها نبود بلکه حضور و وجود ما باعث تشویق پدر و مادرهای دیگر نیز می‌شد. من با 12 سال سن از مسابقات جهانی بازگشتم و شناگران مبتدی‌تر و هوادارن و تماشاچیان استخر امجدیه از ما امضا می‌گرفتند و اگر تلفن دستی بود حتما عکس مشترک. اما هرچه بود تنگ نظران ورزشی خودشان در میادین ورزشی نبودند و ما حس‌شان نمی کردیم و اما برخورد شناگران پسر با ما کاملا رابطه بسیار خانوادگی و مهربانانه و با احترام بود و درمجموعه شناگران دختر و رشته شنا در بین سایر ورزشکاران محبوب بود و تماشایی. 

• معماریان: محدودیت های موجود برای ورزش زنان، چه تاثیری روی پیشرفت آنها و حضور در میادین ورزشی و یا حتی قرار دادن ورزش به عنوان بخشی از زندگی روزمره گذاشته است بعد از انقلاب؟

ولی‌اوغلی: تماشاگران را ببینید. قبل از انقلاب نیز امکانات زیاد نبود اما هر چه بود و داشتیم برای همه زن و مرد بود. بعدها تفکیک جنسیتی دختران را محروم از حرکت کرد. نگاه کنیم به حیاط مدارس که ورزش در آنجا انحام می‌شد. مثلا حلقه بسکتبال بود. تور والیبال بود و تمام اینها پس از انقلاب از حیاط مدارس دخترانه جمع شد و شهرستانها و نقاط درو افتاده محرومتر شده اند. مثال میزنم حتی الان که تیم فوتبال دختران داریم، برای انتخاب تیم ملی فوتبال ایران از نیمه جمعیت کشور- 7 سال پیش دنبال کردم- تنها 7تیم فوتبال در مسابقات کشوری داشتیم. تشکیل تیم که مشکل نیست آدمش موجود است اما امکانات ندارند و تنها موانع هست.

• معماریان: الان دختران اگر بخواهند شنا کنند چقدر در فضای رقابتی هستند؟ آیا موانعی که برسرراهشان است اجازه می دهد که در شرایط برابر با دختران کشورهای دیگر رقابت کنند؟

ولی‌اوغلی: نه. به خاطر همین مانع پوشش اسلامی هرگز تیم شنای بانوان به خارج نرفته است. اما سه دوره که ایران میزبان مسابقات خود ساخته "بازیهای کشورهای اسلامی بانوان " بوده تیم ملی شنا کرده و بار اول تیم شنای ایران به سرپرستی خواهر من کاتیا ولی اوغلی (شناگر تیم شنا تهران یود) اول شدند اما مثلا از جمهوری آذربایجان، ارمنستان  و سوریه  شناگر آورده بودند که بسیار بسیار سطح کارشان پایین بود. رکوردهای شنای بانوان ما در مقایسه با دنیا بسیار ضعیف است و گذشت 35 سال رد پای زیادی در این جا دارد. 
با این حال  مسابقات شنا از سال 1358 بدون تعطیلی مسابقات قهرمانی کشورش برگزار شده اما همه جا تنها زنان هستند. 
این تصویر داخل استخر شیرودی است و مسابقات دهه فجر 22 بهمن سال 1360 برگزار شده است.

و این شناگران در بیرون هتل (اردو مسابقات هستند ) هنوز حجاب اجباری نبود اما استخرها زنانه مردانه شده بود. این عکس شناگران تیم تهران است که قهرمان ایران بودند تا سالی که من ایران بودم و مربی تیم شنای تهران:

​

• معماریان: الان مسوول ورزش زنان کیست و چه شناختی از ایشان دارید؟

ولی‌اوغلی:ورزش ایران امروزه یکی از کثیف ترین بخشهای جامعه شده زیرا به دلیل پول و سرمایه و دزدی فراوان و سپاه پاسداران سرکار است و متاسفانه در بخش زنان نیز اکثر مسولین تخصص ندارند. اما در بخش فنی هنوز از چهر ه های ملی هستند کسانی که پس از 35 یسال هنوز کار می‌کنند و زنان عاشقی که ورزشکار شده اند مربی مانده اند.
از وقتی که 4 سال پیش سازمان تبدیل به وزارت ورزش شده  تغییرات هست یعنی روسای زنان را هم مردان انتخاب می‌کنند و گاهی با هم کار اداری می‌کنند، این خانم اکبر آبادی از گروه باندهای مختلف است که ضد زن بودنش برای همه آشناست. نظرش را در مورد ممنوعیت رشته های رینگی که 4 رشته بوکس و کیگ بوکس جزو آن است را باید بخوانید.

• معماریان: چطوری ضد زن است؟ چه سیاست هایی داشته یا برخوردهایی که به این نتیجه رسیدید که ضدزن است ایشان؟

ولی‌اوغلی:  دو سه سال پیش مطرح کرد که هر چه که به زن آسیب بزند نباید ورزش کرد. مسئله بکارت دختران را مطرح کرده بود در ژیمناستیک و دوچرخه سواری و اسب سواری. فکرشان کثیف است در هر جا که پای زن کمی باز شده ایشان نظر داده. مثلا زاویه دو ران زن است در  اسب سواری و….

• معماریان: الهام اصغری حالا تونسته صدایش را برسناد از طریق شبکه های اجتماعی و انعکاس زیادی هم داشته در رسانه ها. خیلی ها هم حتما با شرایط مشابهی دست به گریبان هستند. اهمیت این کار را در چه می بینید؟

ولی‌اوغلی:  از پریروز صبح من با 6 رسانه تلویزیونی و رادیویی مصاحبه داشته ام واین خبر در تمام فیس بوک بود و در شبکه های دیگر در کنار اخبار سیاسی این خبر بالاترین رقم توجه را داشته است. این نشان دهنده اهمیت موضوع است. و جالبی داستان در همین پوشش است که دولت به مرگ گرفته مردم به تب راضی اند.  اما حالا اینها هم نمی بخشند و به نظرم در آن مانده اند. نسل جوان به خصوص به این دولت جدید باید حرفهایش را بزند و البته منتطر جواب و یا عمل مثبت نباید بود. اما باید کرختی که 4 سال مردم را ترساند و ساکت و سرکوب کرد باید دوباره از این فضا حتی اگر دروغی باشد به نفع خودش استفاده کند. 

• معماریان: آیا چنین اعتراضی می تواند برای افراد خطرناک باشد هر چند در چارچوب بیان ظلمی است که به او شده است؟ 

ولی‌اوغلی: ما دیده ایم هر چیز ی را که علنی و مطبوعاتی کنید احتمال سر زیر آب کردنش کمتر و یا سخت‌تر می‌شود و روحیه مبارزه و حق خواهی را قوی می‌کند. این دختر همه کارش درچارچوب قوانین داخلی بوده و شاید نتوانند به راحتی صدایش را خفه کنند.

• معماریان: آیا فکر می کنید با حضور آقای روحانی به عنوان رییس جمهور ممکن است تغییری در این وضعیت ایجاد شود؟

ولی‌اوغلی: در جایی که خودشان با هم یک نظر نیستند تعییرات تنها در جهت حفظ نظام است و به نظرم کمی بگذرد شاید آرامتر شود اما تغییرات اساسی هرگز. اما ایکاش من اشتباه کنم و باشد آنی که نسل جوان بدان دلبسته شود.

• معماریان: به هرحال آقای روحانی با شعارهایی اومدند که حقوق شهروندی یکی از آنها بود. می شود جامعه زنان هم این را به عنوان یک مطالبه مطرح کنند. نمی شود؟

ولی‌اوغلی: بله. در طرح خواستها که نباید کوتاه آمد. آنطرف داستان عمل و حرکت بنیادی‌است که آیا انجام بشود یانه؟ در عرصه تنش‌های جهانی باید حتما سعی کنند که تحریم ها را بردارند اما در مورد مسائل داخلی من خوش بین نیستم. یادمان نرود این آقا حتی اصلاح طلب هم نیست.

• معماریان: به هرحال برای رعایت حقوق زنان و یا ایجاد گشایش لازم نیست که یک نفر فقط اصلاح طلب باشد. افراد با وجدان و دید کافی می توانند صدای برحق زنان را هم بشنوند. 

ولی‌اوغلی: امیدوارم که من اشتباه کنم . اشتباه من مهم نیست اما اگر آنها اشتباه کنند مهم است.