close button
آیا می‌خواهید به نسخه سبک ایران‌وایر بروید؟
به نظر می‌رسد برای بارگذاری محتوای این صفحه مشکل دارید. برای رفع آن به نسخه سبک ایران‌وایر بروید.
فرهنگ

حاشیه های یوروویژن ۲۰۱۴، از جنس خنثی تا بحران اوکراین

۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳
محسن فرشیدی
خواندن در ۶ دقیقه
حاشیه های یوروویژن ۲۰۱۴، از جنس خنثی تا بحران اوکراین
حاشیه های یوروویژن ۲۰۱۴، از جنس خنثی تا بحران اوکراین

برنده شدن «کونچیتا ورست»، خواننده اتریشی در «یوروویژن» ۲۰۱۴، مهم‌ترین مسابقه سالانه آواز قاره اروپا را درگیر حاشیه ها و تفسیرهای گسترده اجتماعی کرد؛ از سالن مسابقه در شهر کپنهاگ دانمارک تا بحث های خانگی در تهران.

ایده‌ اولیه یوروویژن را یک سوییسی در سال ۱۹۵۵ میلادی داد و یک‌سال بعد از آن، اولین دوره این مسابقات با شرکت ۷ کشور به میزبانی سوییس برگزار شد و هر سال با تغییراتی اندک، تا به امروز ادامه پیدا کرده است.

امسال پنجاه و نهمین دوره‌ آن روز شنبه بیستم اردیبشهت و از ساعت یازده و نیم شب به وقت تهران برگزار شد و با قهرمانی کشور اتریش به پایان رسید. بدین ترتیب، این کشور سال آینده میزبان رقابت‌کنندگان خواهد بود.

شرکت کنندگان در این مسابقه باید شرایطی مشخص داشته باشند؛ دست‌کم ۱۶ سال سن داشته و یک سال در مسابقه انتخاب صدای برتر کشور خود شرکت کنند. ترانه‌ هم آن‌ها نباید تا بیش از این در جایی پخش شده باشد.

در سال‌های گذشته، دوره‌ مقدماتی این مسابقه تبدیل به مکانی برای استعدادیابی هنرمندان جوان و کم‌تر شناخته شده در زمینه موسیقی شده است.  قاعده‌ای که از ابتدا تا کنون ثابت مانده این است که کشور قهرمان هر دوره میزبان سال بعد خواهد بود.  دوره گذشته که مسابقه در سوئد و شهر «مالمو» برگزار شد، شرکت‌کننده‌ دانمارکی مقام اول را با رای مستقیم بینندگان ساکن در کشورهای اروپایی کسب کرد و امتیاز میزبانی سال ۲۰۱۴ را به دست آورد.

در سالیان دور، هنرمندان معروفی از جمله «سلن دیون»، خواننده‌ ترانه فیلم «تایتانیک» یا «خولیو ایگلسیاس» با شرکت در این رقابت‌ها، به شهرت جهانی رسیدند. گروه «ابا» که از رکوردداران فروش آلبوم موسیقی است نیز با قهرمانی در مسابقه یوروویژن سال ۱۹۷۴ میلادی، مشهور شد.

هر ساله اما مسابقه آواز اروپا، خارج از حاشیه نبوده است. زرق و برق و حواشی سال‌های اخیر سبب شده این رقابت‌ها فراتر از یک مسابقه موسیقی باشد. کشورهای میزبان هر ساله سعی کرده‌اند از این فرصت بهره ببیرند و با ساخت سالن‌های چشم‌نواز و استفاده از فرصت تبلیغات و جلب توجه رسانه‌ها، توانایی‌های خود در موضوعات مختلف را به رخ اروپا و جهان بکشند.

شورهای روسیه و آذربایجان در سال‌های اخیر هر کدام بیش از ۱۶۰ میلیون دلار صرف هزینه‌ این مسابقه‌ها کرده‌اند. هر دوره‌ این مسابقه‌ها در سال‌های قبل بیش از ۱۰۰ میلیون ببینده داشته و بعد از مسابقه‌های ورزشی مانند جام جهانی، از پر بیننده‌ترین برنامه‌های تلویزیونی است. یوروویژن سال ۲۰۱۴ را نیز حدود ۱۲۰ میلیون نفر تماشا کرده‌اند.

امسال، دو موضوع در چند هفته مانده به آغاز رقابت‌ها، بیش‌تر مورد توجه قرار گرفته بودند، با بحران سیاسی روسیه و اوکراین و راه‌یابی هر دوی این کشورها به مرحله‌ پایانی، بسیاری منتظر واکنش‌های آن‌ها و هوادارانشان نسبت به یک‌دیگر در سالن مسابقه‌‌ و کشورهای یک‌دیگر بودند.

شرکت کننده‌ اوکراینی پیش از آغاز مسابقه، در یک کنفرانس خبری گفت که او برای ۴۶ میلیون اوکراینی خواهد خواند و شرکت کنندگان روسی گفتند هدف اول‌شان در مسابقه فینال موسیقی است.

سیستم نمره‎دهی در یوروویژن به این روش است که هر کشور عضو اروپا به ۱۰ کشور برتر، امتیازی از یک تا ۷ و  ۸ ، ۱۰ و ۱۲ می‌دهند و ۱۲ بالاترین رای از هر کشور است. آرا نیز ترکیبی از آرای مردم و داوران است. داوران هر کشور معمولاً بهترین‌های آن کشور در موسیقی و هنر هستند. مردم نیز می‌توانند به نمایندگان مورد علاقه‌ خود رای داده اما نمی‌توانند به کشور خودشان رأی دهند.

در سال‌های گذشته مرسوم شده که کشورهای همسایه و مورد علاقه به کشورهای دیگر رای بالاتری می‌دهند؛ برای نمونه، ترکیه به شکلی سنتی، رای آذربایجانی‌ها را دارد و بر عکس. آلمانی‌ها و اتریشی‌ها نیز به هم رای داده و یا این که بریتانیایی‌ها و ایرلندی‌ها از حامیان هم بوده‌اند؛ همان گونه که به عنوان نمونه، ارمنستان و ترکیه رای‌های یک‌دیگر را به شکل سنتی کسب نمی‌کنند.

امسال نیز تا حدودی همین رویه ادامه پیدا کرد. بسیاری منتظر بودند تا ببینند مردم کشوهای اوکراین و روسیه چه امتیاز‌هایی به هم خواهند داد. آیا به شکلی سنتی از هم حمایت می‌کنند یا بحران‌های سیاسی اخیر در نگاه آن‌ها نسبت به هم تغییر ایجاد کرده است. اما با پایان مسابقه، مشخص شد آن‌ها مانند سال‌های دورتر، حمایتی آن‌چنانی از هم نکردند.

البته با توجه به این که مسابقه در شمال اروپا برگزار می‌شد، در زمان شمارش آرا، هر بار که نام کشور روسیه در سالن آرا می‌آمد، عموم تماشاگران آن را هو می‌کردند و در کنار آن، نام کشور اوکراین همراه با تشویق‌های مکرر بود.

در رقابت‌های امسال، 10 کشور اوکراین، آذربایجان، آلمان، سوئد، روسیه، ایتالیا، اسلوانی، بریتانیا، اسپانیا و سن‌مارینو با خواننده زن به مسابقه آمده بودند؛ 12 کشور ایسلند، بلاروس، نروژ، ارمنستان، مونته‌نگرو، یونان، فرانسه، فنلاند، سوییس، مجارستان، مالت و دانمارک نیز خواننده‌ای مرد داشتند و کشورهای رومانی، هلند و لهستان نیز به شکل گروهی اجرا کردند.

آن‌ها به صورت مشترک، خواننده‌ای زن و مرد داشتند اما خواننده کشور اتریش جنس خود را «خنثی» معرفی کرد. به همین دلیل، اتریش امسال بر سر زبان‌ها افتاد. قرار نگرفتن او در دسته‌بندی‌‌های رایج زن و مرد، بحث‌های فراوانی به همراه داشت که لزوم توجه به جنس دیگری به جز مرد و زن را از فرم‌های اداری گرفته تا مسابقه‌های این‌چنینی، ضروری نشان داد.

خواننده‌ اتریشی، خود را خنثی با تمایل بیش‌تر به زن معرفی کرده است. برخی از رسانه‌های محافظه‌کار کشورهای بلوک شرق، از جمله روسیه به حضور او و انسانی با مشخصه‌ای خارج از جنس‌های رایج زن یا مرد اعتراض کرده‌اند. این گفتمان زمانی به اوج رسید که همین خواننده، رتبه‌ اول را کسب کرد و در زمان گرفتن جایزه خود، دنیایی پر از صلح و آزادی را فریاد زد.

«توماس نویویرت» با نام هنری «کونچیتا ورست»، متولد سال ۱۹۸۸ میلادی است و ۲۶ سال سن دارد.

او فعالیت‌های هنری خود را از سال ۲۰۰۶ در شبکه‌ «او آر اف» با شرکت در مسابقه استعدادیابی موسیقی و مد اتریش آغاز کرد.

توماس در سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۱۱ نیز شانس این را داشت که به مرحله‌ نهایی مسابقه راه پیدا کند اما هر دو بار در فینال، رای لازم را به دست نیاورد تا ۱۸ مارس ۲۰۱۴ که به عنوان نماینده‌ نهایی اتریش انتخاب شد.

او با آهنگ «مثل یک ققنوس» و ظاهر متفاوتش، چشم‌ بیش از 100 میلیون بیننده را امسال به خود خیره کرد تا سرانجام، به رتبه‌ اول مسابقه نیز دست یافت.

بسیاری پیش از اجرای مسابقه فینال عقیده داشتند خواننده‌ کشور اتریش هر نتیجه‌ای که  در این مسابقه به دست بیاورد، با حضورش باعث به چالش کشیده شدن مفهموم‌های رایج و بنیادی مانند جنس و جنسیت شده است. 

یکی از دلایل دیگری که او مورد هجمه‌های بیش‌تری قرار گرفته است را می‌شود ریشه در تبعیض‌های جنسیتی علیه زنان جست‌وجو کرد. آن‌جایی که او به دلیل این که از دید معترضان، مردی است که لباس و آرایش زنانه دارد، مورد انتقادهای بیش‌تری قرار دارد و تصور حالتی برعکس این موضوع شاید او را متوجه حمله‌های امروز نمی‌کرد.

هر ساله مسابقه یوروویژن با حاشیه‌های خود، این فرصت را برای کنش‌گران ایجاد می‌کند تا بستری را برای پرداختن به موضوعات حقوق بشری که در گستره جهانی کم‌تر مورد توجه قرار می‌گیرند، ایجاد کنند. امسال نیز این حاشیه‌ها جای متن مسابقه را گرفتند.

ثبت نظر

بلاگ

از «آزادی یواشکی» تا کراوات علنی

۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳
در بلاگستان
خواندن در ۷ دقیقه
از «آزادی یواشکی» تا کراوات علنی