close button
آیا می‌خواهید به نسخه سبک ایران‌وایر بروید؟
به نظر می‌رسد برای بارگذاری محتوای این صفحه مشکل دارید. برای رفع آن به نسخه سبک ایران‌وایر بروید.
فرهنگ

هم اندیشی هنری در پارک ها و کافه های اصفهان و تهران

۱۸ دی ۱۳۹۲
امید غلامی
خواندن در ۸ دقیقه
هم اندیشی هنری در پارک ها و کافه های اصفهان و تهران

ازابتدای تابستان ۹۲ جلساتِ هم اندیشیِ جمعی از فعالان هنری-اجتماعی در تهران و اصفهان برگزار می شود. ویژگی این جلسات تلاش برای غیررسمی ماندن و وابسته نشدن به نهادهای مختلف رسمیت دهنده است چنانکه در «فراخوان» این جلسات هم آمده است که: «نیاز به تشکیل حلقه‌های هم اندیشی در بین هنرمندان، بدون تلاش برای "رسمیت" جستن از موسسات، گالری‌ها و فرهنگسرا‌های "رسمی" ما را بر آن‌ داشت تا در این جلسات بدون یاری جستن از هیچ "ارگان رسمیت بخشنده"ای به هم اندیشی و تبادل تجربیات و نظرات بپردازیم. ما به این نتیجه رسیده ایم که فرم برگزاری این جلسات، رابطه ی جدا نشدنی با محتوای آن دارد و خواهد داشت؛ از این رو بر آن ایم تا این جلسات را در مکان‌های عمومی و به صورت جلسات هم اندیشی برگزار کنیم.»

مریم قدسیه از این گروه در در اصفهان فعالیت می کند و راضیه اعرابی از اعضای ثابت گروه تهران است. با آنها در باره این جلسات هم اندیشی گفتگو کرده ام.

امید غلامی: داستان این جلسات از کجا شروع شد؟ هدف از شکل دادن این جلسات چی‌ بود؟

مریم قدسیه: جلسات هم اندیشی از کمبود یا بهتر است بگویم از نبود شروع شد. نبود پاتوقی برای صحبت کردن راجع به آنچه که در اطرافمان می گذرد. نه اینکه هیچ پاتوقی نباشد؛ جمع های خصوصی بودند و نشست های عمومی که گاهی مراکز رسمی برگزار می کردند؛ ولی ما احساس کردیم نیاز است به جای اینکه در محافلی دور هم جمع شویم که مراکز رسمی و ارگان های مختلف برایمان تدارک می دیدند و به نوعی از آنها رسمیت بگیریم؛ خودمان دور هم جمع شویم و حرف بزنیم و از کسانی هم که دوست داشتند مثل ما جایی برای با هم فکر کردن، بحث کردن و تصمیم گرفتن داشته باشند دعوت کنیم که به ما بپیوندند.

بهانه اصلی دور هم جمع شدن "هنر" بود ولی نیاز ما بیش از آن بود. در موارد مختلف برای ما تصمیم گرفته می شد و ما فقط نظاره گر و نهایتا گزینش کننده بودیم و این بار خواستیم به کمک این دور هم جمع شدن نقش خودمان را در اتفاقات پر رنگ تر کنیم. هدف اصلی ما تشکیل چنین فضایی برای با هم فکر کردن بود.

اما وجود چنین پاتوقی برای با هم اندیشیدن اصلا چه اهمیتی داشت؟ هر کس به کار خود مشغول بود هنرمند، روزنامه نگار، جامعه شناس و دیگران؛ اما چیزی کم بود، قطعا چیزی کم بود که هیچ کدام تاثیری را که باید نداشتیم و البته هنوز هم نداریم. واقعیت یک چیز بود و بس: هنرمان، اثرمان و حرفمان تاثیر لازم را نداشت. چیزی که شاید یکی از دلایلش نبود حلقه های ارتباطی گسترده تر بود. دوستان هنرمند تا چه حد با بچه های اهل فلسفه و جامعه شناسی مرتبط بودند؟ این ارتباط واقعا کم و در بیشتر موارد نزدیک به صفر بود... پس سعی کردیم از حضور دوستانمان که در زمینه های دیگری مثل جامعه شناسی و فلسفه و دیگر رشته ها تخصص دارند در جلسات کمک بگیریم.

راضیه اعرابی: در واقع هدف ما از تشکیل این سری جلسات، ایجاد فضایی بود که افراد بدون اینکه مجبور باشند هزینه ی خاصی بپردازند و یا مجبور به رعایت یک سری خط قرمز باشند، در هر سنی که هستند با سطح تحصیلات مختلف ساعتی را دور هم جمع شوند و حول یک موضوع به تبادل نظر بپردازند.

ساختار اصلی جلسات چه طور شکل پیدا کرد و چه طور موضوع جلسات را مشخص می کنید؟

راضیه اعرابی: به غیر از جلسه ی اول از سری جلسات هم اندیشی که موضوع از پیش انتخاب شده بود - ودلیل آن هم معرفی کردن جلسات هم اندیشی و اهدافش به شرکت کنندگان بود - انتخاب موضوع در سایر جلسات بسته به شرایط روز جامعه و درخواست اعضای گروه و شرکت کنندگان و با مشورت همدیگر انجام می شود و تا به امروز بر همین روال ادامه داشته.

مریم قدسیه: اینکه جلسات به سمت سخنرانی و نشست نرود برای ما اهمیت زیادی داشت. قرار نبود یک سخنران در جلسه حضور پیدا کند و مبحثی را ارائه دهد و بقیه هم شنونده صرف باشند. قرار بر این شد که با هم حرف بزنیم؛ موافق و مخالف حرف های همدیگر را بشنویم و با هم بحث کنیم.

بیشتر چه موضوعاتی و با چه نگاهی  در جلسات مطرح می شوند؟

مریم قدسیه: گاهی در باره آثاری از خود اعضا یا کسانی که به تازگی اثری داشته اند که با نوع نگاه جلسات ما مطابقت می کند به پیشنهاد اعضا صحبت می کنیم. حالا ممکن است این اثر یک مطلب، مقاله یا نقد باشد یا کاری که جایی نمایش داده شده یا قرار است داده شود. مثلا در یکی از جلسات در باره نمایشنامه تازه نگارش شده یکی از دوستان صحبت شد و بر مبنای مباحث و نظراتی که در جلسه مطرح شد او تصمیم گرفت اثرش را بازنویسی کند. ولی این جریان همیشه عملی نیست و ممکن است یک سیر مطالعاتی بر روی مبحثی خاص در جلسات دنبال شود.

نگاه ما به آثار و موضوعات هم چندان از زاویه "زیبایی شناسی" آنها نیست؛ بلکه پیدا کردن لایه های مفهومی اثر خصوصا از جنبه جامعه شناسی و فلسفی برای ما دارای اهمیت است. اینکه آثار چه ضرورت و ارتباطی با جامعه و شرایط حال ما دارند و به عبارتی خالق  شان تا چه حد به مقوله "تعهد اجتماعی" خلق شان توجه داشته است. به همین دلیل هم چند نفر از بچه های جامعه شناس معمولا در جلسات ما حضور دارند.

فکر می‌کنید تا چه حد به اهداف اولیه تان نزدیک شده اید؟

مریم قدسیه: هنوز به نسبت هدف اولیه ای که در نظر داریم راه زیادی در پیش است اما سعی می کنیم در هر جلسه طبق همان ساختار و اهداف پیش برویم. همین که در جلسات اعضای ثابتی با توانایی های مختلفی حضور پیدا می کنند اتفاق خوبی در مسیر نزدیک شدن به اهداف اولیه تا امروز محسوب می شود اما هنوز راه زیادی تا تاثیرگذاری و خروجی هایی که باید از جلسات گرفته شود، داریم.

به نظرتان مشکلات اصلی‌ برای رسیدن به اهداف جلسات چی‌ هست؟

راضیه اعرابی:خوب این کار هم مثل هر کار دیگری با مشکلات خاص خودش رو به رو هست. اما من فکر می کنم آن چیزی که بسیار مهم است، عدم اعتماد افراد نسبت به این جلسات است که تا حدودی، با توجه به مشکلاتی که ما در جامعه خودمان با آن سر و کار داریم، قابل درک است. بسیاری از دوستان، با توجه به تاریخ پشت سر گذاشته شده، نمی توانند باور کنند که این جلسات برای هیچ یک از ما پول ساز نیست و جزو «رزومه» هیچ کسی نیست و تنها دلیل تشکیل این جلسات، ایجاد فضایی برای هم اندیشی، در مورد مسائل مختلفی است که در جامعه درگیرش هستیم.

مریم قدسیه: و اینکه خیلی ها با وجود موافق بودن با جلسات و ساختار آن، به دلیل وجود فضای راکد و مرده هنری و حتی بدبینی نسبت به همان جلسات مراکز رسمی انگیزه ای برای شرکت کردن در آن ندارند و حاضر نیستند در تلاش دوباره ای اقدام کنند.

راضیه اعرابی: ما با تمام وجود سعی می کنیم تا دوباره این اعتماد را ایجاد کنیم.

 اینکه این جلسات در فضای عمومی برگزار می شود چه تاثیری در روند کار شما دارد؟

راضیه اعرابی: انتخاب مکانی مناسب برای برگزاری جلسات یکی از مسائل بود که باید سعی می کردیم با دقت انجامش بدهیم. ما تمام جوانب مختلف را در نظر گرفته ایم. از خانه ی من گرفته تا گالری ها و موسسه های آموزشی. تا جایی که یکی از دوستان پیشنهاد داد جلسات را در مکان عمومی برگزار کنیم. من ابتدا حس خوبی نسبت به تشکیل جلسات در مکان عمومی نداشتم و شاید بهتر بگویم هراس داشتم که نکند مشکل ساز بشود و برخورد مناسبی با این مسئله نشود. اما پس از مشورت با دوستان هراس ها را کنار گذاشتم.

مریم قدسیه: برگزاری این جلسات به شکل عمومی هم دقیقا در راستای نگاهی است که ما در محتوا آن را دنبال می کنیم. اینکه می شود از فضاهای عمومی فضاهایی مثل پارک ها که متعلق به همه ما هستند استفاده دیگری هم کرد؛ اینکه برای برگزاری هر جلسه نیازی به حضور در موسسات و مراکز رسمی نیست. با این نوع برگزاری می توان امید داشت؛ تعداد بیش تری از آدم ها که معمولا در مراکز رسمی حضور پیدا نمی کنند توجهشان به حلقه ای از افراد که در حال بحث و گفتگو و استفاده از فضای عمومی به شکل دیگری هستند جلب شود و کم کم آنها هم به عنوان مخاطبان آثار هنری به این حلقه ها که همیشه حضور آنها را کم داشته است بپیوندند و در مباحثی که مربوط به آنهاست شرکت کنند. شکل گرفتن چنین ارتباطی در جریانات هنری و حتی بیش از آن قطعا یک اتفاق است که بعید می دانم در جایی به جز یک فضای عمومی امکان پذیر باشد.

راضیه اعرابی: بهترین تاثیری که انتخاب این مکان در روند تشکیل جلسات تا به امروز داشته این بوده که افرادی که باید به هدف اصلی ما اعتماد می کردند این کار را کرده اند و دیده اند که ما تنها حرف نمی زنیم و تلاش زیادی داریم تا روز به روز به هدف مان نزدیک تر شویم و سایرین را با خود همگام کنیم.

--------------------

* دوره ی جدید از سری جلسات هم اندیشی در تهران با موضوع  «تحلیل و بررسی هنر آوانگارد» در تاریخ جمعه ۲۰ دی ,۱۸ بهمن و ۱۶ اسفند از ساعت ۳ الی ۶ بعد از ظهر در کافه کافئین برگزار می شود (آدرس: هفت تیر، به سمت میدان ولیعصر، بعد از خردمند شمالی، خیابان حسینی، پلاک ۱۰). ورود برای عموم آزاد است و رایگان.

ثبت نظر

بلاگ

انفجار در معراجی‌ها

۱۸ دی ۱۳۹۲
مانا نیستانی
انفجار در معراجی‌ها