توانايی‌های مغزی از مادران به دختران به ارث می‌رسد

در توصيف رفتار فرزندان بسيار شنيده می‌شود که بخشی از رفتارها از پدر و بخشی از مادر به ارث رسيده‌اند. حالا نتايج يک پژوهش تازه نشان داده است

شبکه عصبی مغز دختران بر اساس الگوی همين شبکه عصبی در مغز مادران شکل می‌گيرد. گزارش مشترک پژوهشگرانی از امریکا، ژاپن و بريتانيا که در نشريه علوم عصب پايه (نوروساينس) منتشر شده نشان می‌دهد اين شباهت مغزی نه تنها در رفتارهای مشابه دختران و مادران اثرگذار است بلکه در ابتلاء مشترک به افسردگی نيز مشابهت دارد.

آنچه پژوهشگران در گزارش خود به نام شبکه عصبی نام می‌برند بخشی از مغز انسان است که به نام دستگاه کورتيکوليمبيک (Corticolimbic) شناخته می‌شود و احساسات و رفتارهای تطابقی با محيط را تنظيم می‌کند. گزارش‌های قبلی بطور قطعی نشان نمی‌دادند که آيا شباهت مدارهای عصبی در مغز فرزندان موضوعی جدا از جنسيت آن‌ها و والدين است يا در اين زمينه ارجحيتی وجود دارد. اما اکنون پژوهشگران می‌گويند اين دختران هستند که شباهت دستگاه عصبی مغز خود را از مادران به ارث می‌برند.

گزارش جديد که با

مصرف الکل، و استعمال دخانيات نيز از جمله موضوعاتی‌ست که به دليل شباهت کارکردی مغز از مادران به دختران به ارث می‌رسد.

دستگاه کورتيکوليمبيک از بخش‌های مختلف نظير هسته‌های آميگدالا، هيپوکمپ و بعضی نواحی کورتکس مغز تشکيل می‌شود و نقشی که اين مجموعه بعهده دارد شامل تصميم‌سازی، احساسات، حافظه کوتاه و بلند مدت است. نتايج به دست آمده حاصل بررسی آماری شباهت‌های مغزی در اعضای 35 خانواده بوده است. پژوهشگران برای ثبت شباهت‌های ساختاری مغز اعضای خانواده‌ها از روش تصويربرداری تشدید مغناطيسی (MRI) برای تعيين ضخامت بخش خاکستری مغز استفاده کردند. نتايج حاصل از MRI نشان داد بخش خاکستری مغز مادران و دختران بمراتب شبيه‌تر و بزرگ‌تر از همين بخش و نسبت آن ميان مغز مادران و پسران، يا مغز پدران و دختران است.

پژوهشگران در گزارش خود می‌نويسند برخلاف شباهت مغزی در افسردگی ميان مادران و دختران، در انواعی ديگری از عوارض دستگاه عصبی نظير اوتيسم، پرخاشگری، اسکيزوفرنی، صرع آنچه به فرزندان به ارث می‌رسد محصول مشترک شبکه مغزی پدر و مادر است. گرچه گزارش تاکيد دارد که عوامل محيطی در دوران پيش و پس از تولد می‌تواند بروز چنين عوارضی را به تاخير بيندازد، ناپديد کند، و يا زمينه وقوع آن‌ها را افزايش دهد.

پژوهشگران دانشگاه استنفورد می‌گويند مطالعه آن‌ها نه تنها به شباهت‌های ميان ساختار مغز در مادران و دختران اشاره دارد بلکه می‌تواند از منظر توانايی‌های جنسيتی نيز راه‌های تازه‌ای را پيش روی مطالعات مشابه باز کند. از جمله اين توانايی‌ها می‌توان به مهارت‌هايی نظير يادگيری زبان‌های مختلف اشاره کرد که ممکن است توانايی مغزی برای انجام آن در اثر شباهت‌های دستگاه عصبی مادران و دختران از نسلی به نسل ديگر به ارث برسند.

گرچه يافته اخير مطالعات قبلی در مورد شباهت‌های دستگاه عصبی والدين و فرزندان را تايید می‌کند اما همه آنچه تاکنون منتشر شده بود نتايج آزمايشات بر روی حيوانات بود. بنابراين گزارش جديد را می‌توان اولين مطالعه مستقيم بر روی نمونه‌های انسانی قلمداد کرد.