close button
آیا می‌خواهید به نسخه سبک ایران‌وایر بروید؟
به نظر می‌رسد برای بارگذاری محتوای این صفحه مشکل دارید. برای رفع آن به نسخه سبک ایران‌وایر بروید.
بلاگ

مرور روزنامه های 24 بهمن 57؛ آغاز تصفیه نیروهای ارتش

۲۴ بهمن ۱۳۹۴
ثبت انقلاب
خواندن در ۴ دقیقه
مرور روزنامه های 24 بهمن 57؛ آغاز تصفیه نیروهای ارتش
مرور روزنامه های 24 بهمن 57؛ آغاز تصفیه نیروهای ارتش

دو روز پس از سقوط رژیم پهلوی در ایران، خبر دستگیری «شاپور بختیار»، آخرین نخست وزیر این رژیم در روزنامه های 24 بهمن ماه 57 منتشر شد. به گزارش روزنامه «کیهان»، در حمله به ساختمان نخست وزیری، «بختیار توسط مردم مسلح دستگیرشد».

در پی دستگیری بختیار، اخبار حکایت از «آغازتصفیه اساسی در میان نیروهای ارتش» داشتند. مقامات جمهوری اسلامی اعلام کرده بودند فعلا از مقاماتی که اثبات شده دست‎شان آلوده نیست، به عنوان سرپرست نهادها، ارگان ها و سازمان ها استفاده می شود. این بدان معنا بود که به محض یافتن افرادی که به نظر رژیم مناسب تر از مقامات پیشین بودند، جایگزین هایی برای آن ها معرفی می شود و این به کارگیری به هیچ وجه معنای بخشش ندارد. به این ترتیب، سرلشگر «ولی الله فرعلی» به عنوان رییس جدید ستاد ارتش منصوب شد.

در روزنامه کیهان 24 بهمن 57 از قول «داریوش فروهر» که سال ها بعد از انقلاب توسط نیروهای وزارت اطلاعات به همراه همسرش در منزل خود کاردآجین شد، تیتری درج شده با این مضمون:«ارتشی بسازید که فقط اطاعت کورکورانه نکند».

مردم مسلح به هتل «هیلتون» تهران حمله کرده و به گفته روزنامه کیهان، در پی کشتن دو تن از «ماموران سیا»، یک ژنرال چهار ستاره امریکایی را دستگیر کرده بودند.

گزارش لحظه به لحظه خبرنگار کیهان از «سقوط پادگان عشرت آباد»، نیمی از صفحه نخست را پر کرده بود:«پیرمردی به ارتش مردم فرمان داد عشرت آباد را تسخیر کنید!»

علاوه بر تسخیر پادگان ها و ضبط اسلحه ها توسط مردم، کاخ های شاه در ایران هم مورد حمله قرار گرفتند و تا حد زیادی اموال موجود آن تخریب و سرقت شدند. به همین دلیل، آیت الله «محمود طالقانی» در پیامی که روزنامه کیهان آن را منتشر کرد، از دولت موقت خواست:«کاخ های ستم شاهنشاهی را حفظ کنید تا به معرض نمایش گذاشته شوند.» 
گرچه کمی دیر اما همین پیام موجب شد تا محافظت از کاخ ها در دستور کار دولت موقت قرار بگیرد.

«مهدی بازرگان» اعلام کرده بود به زودی اعضای کابینه اش را معرفی خواهد کرد. او «عباس امیرانتظام» را به عنوان سرپرست تشکیلات نخست وزیری و «ابراهیم یزدی» را به عنوان معاون نخست وزیری در امور انقلاب منصوب کرد. هر دو این افراد از فعالان «جبهه ملی ایران»  بودند اما در سال های پس از انقلاب مغضوب شدند. عباس امیر انتظام نخستین و قدیمی ترین زندانی سیاسی پس از انقلاب است.

در تاریخ 24 بهمن 57، شوروی سابق و چهار دولت انقلابی دیگر، انقلاب ایران را به رسمیت شناختند. هم چنین احزاب و گروه های داخلی هم چون «حزب توده»، «نهضت ملی مجاهدین» از آن حمایت کرده و به تبع این حمایت، خلع سلاح خود را پذیرفتند.

در صفحه پایانی روزنامه کیهان آن روز، اعترافات تلویزیونی نیروهای فعال در رژیم پهلوی منتشر شد. از  قول «نعمت الله نصیری»، رییس ساواک آمده بود:«من از شکنجه های ساواک اطلاعی ندارم.» هم چنین از قول هویدا نقل شده بود:«سیستم مقصر بود نه من.»

از سوی دیگر، دو سپهبد شناخته شده ارتش شاهنشاهی به نام های «مهدی رحیمی»، آخرین فرماندار نظامی تهران و رییس شهربانی سابق و نیز «امیرحسین ربیعی»، فرمانده نیروی هوایی شاهنشاهی در متن استعفای خود گفته بودند:«بختیار دستور بمباران مرکز تهران را به ما داده بود.»

در روزنامه «آیندگان» روز 24 بهمن 1357، خبری مبنی بر تصمیم دولت موقت بازرگان برای بسته شدن مرزهای هوایی، زمینی و دریایی ایران به روی فراریان دولت قبل منتشر شد. هم چنین از قول «جیمی کارتر»، رییس جمهور وقت امریکا نقل شده بود:«امریکا حاضر است با رهبران انقلابی ایران کار کند.»
خبر بازگشت رهبر حزب توده به ایران در صفحه نخست روزنامه آیندگان نیز در این روز به چشم می خورد. 
آیت الله «محمدکاظم شریعتمداری» مردم را از «تخریب و غارت اموال عمومی» منع کرده بود اما از آن سو، «چریک های فدایی خلق» گفته بودند:«تا تسلیم کامل دشمن از پا ننشینیم.»

در ستون «حرف های مردم» در روزنامه آیندگان، زمزمه هایی از نارضایتی به دلیل مسلح شدن مردم کوچه و بازار به چشم می خورد. تعداد زیادی از پیام ها، تقاضای  خلع سلاح مردم بود. پیامی از سوی فردی به نام «حاج آقا محمدی» منتشر شده بود با این مضمون:« آقاجان ما انقلاب کردیم تا به آزادی برسیم اما این دلیل نمی شود که گروهی به جز مبارزین واقعی، با به دست آوردن اسلحه، آسایش دیگران را حرام کنند.»
 باقی پیام ها هم مضامینی با همین پیغام داشتند. غارت، کشتار و خلع سلاح، واژه های کلیدی در پیام های مردمی آن روز به روزنامه آیندگان بودند .

برای اولین بار میتوانید تمام صفحات اصلی روزنامه ها را در یکجا مرور کنید

منبع اصلی روزنامه ها آرشیو دانشگاه منچستر است.

برای دیدن راهنمای استفاده از روزنامه‌ها کلیک کنید

ثبت نظر

بلاگ حقوقی

اتاق قانون؛ قسمت اول : دلایل حقوقی پیدایش و توسعه هنر و...

۲۳ بهمن ۱۳۹۴
کار
خواندن در ۲ دقیقه
اتاق قانون؛ قسمت اول : دلایل حقوقی پیدایش و توسعه هنر و ادبیات زیرزمینی