عده‌ای از مدیران ارشد کشورها و کارشناسان‌شان دور هم جمع شدند و به این نتیجه رسیدند باید کاری کرد برای مقابله با تحلیل رفتن گوناگونی حیات در این کره خاکی. زیر معاهده‌ای را امضا کردند و متعهد شدند به تن ِزخمی‌ِ زمین و ساکنان اصلی آن، ضربه مهلکی وارد نکنند و ضمن حفاظتش برای بهبود آن زخم‌ها مرهمی بیابند. از آن روز بیش از ۲۲ سال می‌گذرد.
اجلاس زمین در سال ۱۹۹۲ در ریودوژانیرو برگزار شد. در خلال این نشست جهانی، پیمانی بین‌المللی درباره حفاظت تنوع زیستی نیز روی میز رفت تا سران کشورها آن را امضا کنند. دسامبر ۱۹۹۳ هم‌زمان با اجرایی شدن این کنوانسیون، روز تنوع زیستی نیز ثبت شد. تا سال ۲۰۰۰ میلادی به مناسبت این روز در ماه دسامبر جشن برگزار می‌شد و فعالیت‌های مرتبط با افزایش آگاهی عمومی به اجرا در می‌آمد. از آن سال به بعد، تصمیم گرفته شد یک روز در بهار (۲۲ می) به روز جهانی تنوع‌زیستی اختصاص یابد.
آنان که دلمشغول فقر، درماندگی‌ها و بحران‌های جامعه هستند، شاید تنوع زیستی را فانتزی بدانند که بود و نبودش بر روی زمین اثری ندارد. این نگاهِ سردِ تک‌بعدی باعث بروز نابه‌سامانی‌های اجتماعی بوده است. تنوع‌زیستی برای کاهش فقر ضروری است. گوناگونی ژن، گونه‌ها و زیست‌بوم‌ها تنوع زیستی را شکل می‌دهد. با خدماتی که زیست‌بوم‌ها فراهم می‌کنند (مثل تولید اکسیژن توسط جنگل‌ها و پالایش آب در تالاب‌ها) و محصولات خوراکی و غیرخوراکی که گونه‌ها در اختیار بشر می‌گذارند می‌توان به جنگ فقر و آسیب‌های اجتماعی رفت.
به گزارش وب‌سایت کنوانسیون تنوع‌زیستی، بیش از سه میلیارد نفر در سراسر کره زمین به دریاها و تنوع‌زیستی ناحیه ساحلی وابسته‌اند. یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون نفر از محصولات جنگل‌ها برای گذران زندگی استفاده می‌کنند. از بین رفتن زیستگاه‌ها و نابودی تنوع‌زیستی، زندگی بیش از یک میلیارد نفر را به خطر می‌اندازد که در مناطق خشک و نیمه خشک زندگی می‌کنند. ایرانیان نیز سرنشین همین کشتی هستند. خشک‌سالی‌های متمادی و عدم مدیریت صحیح منابع آب باعث شده که نگرانی درباره ادامه زندگی و معیشت ساکنان ایران‌زمین روز به روز افزایش یابد. طرفداران حفاظت از تنوع‌زیستی عقیده دارند با استراتژی مناسب و پاسداری از داشته‌های طبیعی می‌توان در راستای توسعه پایدار گام برداشت و در مبارزه با فقر پیروز میدان بود.
بر اساس ماده ۶ کنوانسیون تنوع زیستی، کشورهای متعهد و امضا کننده (که ایران هم جزو‌شان است) با توجه به توانایی‌ها و شرایط خاص خود باید طرح‌ها و برنامههای ملی استراتژیک حفاظت از تنوع زیستی و استفاده پایدار از آن را تدوین کنند یا برنامههای موجود خود را با هدف حفاظت از تنوع‌زیستی انطباق دهند. در عین حال لازم است برنامههای استراتژیک بین نهادهای مربوط یا ذیمدخل تا حد ممکن و مناسب یک‌پارچه شود.
از این مفهوم یک‌پارچه‌سازی گاهی به عنوان «جریان‌سازی تنوع زیستی» نیز یاد می‌شود که باید در برنامه عمل ملی و استراتژیک تنوع‌زیستی درج شده و به مورد اجرا گذاشته شود.
«توسعه پایدار» شعار محوری روز جهانی تنوع‌زیستی امسال است. در این ارتباط بانکیمون دبیرکل سازمان ملل پیامی صادر کرده است. در پیام او آمده است: «تنوع حیات بر روی زمین، برای رفاه نسل حاضر و آتی یک ضرورت است. حفاظت، بهسازی و استفاده پایدار از تنوع‌زیستی می‌تواند به حل مشکلات گسترده جوامع کمک کند. حفاظت از اکوسیستم‌ها و اطمینان از دسترسی فقرا و گروه‌های آسیب‌پذیر جوامع به خدماتی که اکوسیستم‌ها ارائه می‌کنند برای مبارزه با فقر و گرسنگی ضروری است. کاهش روند بیابان‌زایی و تخریب زمین، افزایش میزان کربن در جنگل‌ها، اراضی خشک، مراتع و مزارع منافع قابل توجه اقتصادی و اجتماعی به وجود می‌آورد و روشی به صرفه برای کاهش اثرات سو تغییرات اقلیمی است.»
او ادامه داد: «طرح استراتژیک جهانی برای تنوع‌زیستی ۲۰۱۰-۲۰۲۰ و اهداف و آرمان‌هایش مدلی کارآمد ارائه می‌دهد که اعضا کنوانسیون می‌توانند از آن استفاده کنند تا دستورالعمل توسعه پایدار برای پسا-۲۰۱۵ را به مورد اجرا بگذارند.»
به گفته بانکیمون بیاییم در روز جهانی تنوع‌زیستی، بار دیگر در راستای کاهش روند نابودی گوناگونی حیات تلاش کنیم، برای مردم و برای سیاره‌مان.
ایران ۱۹ سال پیش با تصویب مجلس شورای اسلامی به کنوانسیون تنوع‌زیستی ملحق شد. از آن زمان تا کنون سازمان محیطزیست به عنوان مرجع فنی و صلاحیت‌دار در این خصوص شناخته می‌شود. با این حال جست‌وجوی اینترنتی برای به دست آوردن برنامه عمل ملی حفظ تنوع زیستی یا طرح ملی استراتژیک برای حفاظت تنوع‌زیستی حاصلی ندارد. گشتی در وب‌سایت سازمان محیطزیست نیز بی‌ثمر است.
به مناسبت روز جهانی تنوع‌زیستی، احمدعلی کیخا، معاون محیط‌طبیعی سازمان محیطزیست مصاحبه کرده و ضمن گفتن کلیاتی درباره کنوانسیون تنوع‌زیستی و آخرین نشست مقامات کشورهای عضو این معاهده بین‌المللی گفته است که به این مناسبت «بازدید از تمامی موزه‌های ادارات کل حفاظت محیط زیست ،موزه تنوع‌زیستی در پارک پردیسان به مدت یک هفته رایگان است.»
او اضافه کرد:« برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای جوامع محلی، ذینفعان و آموزشگران با تمرکز بر ویژگی‌های تنوع زیستی هر استان،همکاری با سازمان‌های مردم نهاد، اجرای برنامههای زیست‌محیطی برای کودکان و نوجوانان، اجرای مسابقات مختلف اعم از مسابقه عکاسی، نقاشی و مسابقات ورزشی در سطح شهر، از جمله برنامههای ادارات کل حفاظت محیطزیست در هفته تنوع زیستی است.
به گزارش خبرگزاری مهر اجرای پرده‌خوانی، تئاترهای زیست‌محیطی و نمایش عروسکی، اجرای نقاشی بزرگ پارچه‌ای و برقراری ایستگاه‌های گریم و نقاشی کودک، برگزاری کارگاه‌های آموزشی در جهت ترویج فرهنگ توسعه پایدار از دیگر برنامههای این هفته در استان‌هاست که معاون سازمان محیطزیست به آنها اشاره کرده است.
در حالی که در این روز جهانی تنوع‌زیستی صحبت از برنامههای استراتژیک حفاظت تنوع‌زیستی و توسعه پایدار است و مباحث بنیادین این عرصه با جدیت دنبال می‌شود، نه تنها اثری از این روز در وب‌سایت سازمان محیطزیست وجود ندارد که برنامههای سرگرمی برای کودکان و کارگاه‌های نامعلوم آموزشی و البته بلیت رایگان چند موزه تاریخ طبیعی اوج فعالیت‌های این تشکیلات دولتی است.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر