اپیزود دهم پادکست «زیر سقف آسمان»

زیر سقف آسمان

اپیزود دهم؛ دین

پادکست «زیر سقف آسمان» در «ایران‌وایر» مجموعه‌ای است از داستان‌های زندگی اعضای جامعه رنگین‌کمانی فارسی‌زبان به روایت «شایا گلدوست»، زن ترنس و کنش‌گر مسایل جنسی و‌ جنسیتی.

من «شایا گلدوست» در این برنامه روایت‌گر زندگی انسان‌هایی هستم که شاید کمتر آن‌ها را دیده یا شنیده و یا فهمیده باشید.

***

در اپیزود دهم داستان زندگی «فارس» را می‌شنوید. مرد همجنسگرای بهایی که داستان او روایت گرایش جنسی، جامعه و اعتقادات مذهبی‌اش است، روایتی که او را در لایه‌های مختلف دچار تبعیض کرده است. «فارس» از خودش می‌گوید، از ر‌وزهایی که بین خود حقیقی‌اش و اعتقادات دینی‌ای که با آن‌ها پرورش یافته بود، جدال می‌کرد.

انسان‌ها به واسطه‌ لایه‌های مختلف هویتی‌ای که دارند، تجربه‌های متفاوتی از یکدیگر را زیست می‌کنند. این هویت‌های متقاطع می‌تواند امتیازاتی را به افراد بدهد، یا اینکه آنها را در معرض تبعیض‌های مضاعفی قرار دهد. هویت‌هایی مانند، ملیت، قومیت، زبان، دین، مذهب، رنگ‌پوست و بسیاری دیگر از هویت‌ها که در مجموع با یکدیگر معرف یک فرد هستند. گرایش جنسی و هویت جنسیتی نیز یکی از این لایه‌های هویتی است که افراد با آن زندگی کرده و به واسطه آن امتیاز و یا تبعیض‌هایی شامل حال‌شان می‌شود.

بدون شک می‌توان گفت که همه جوامع دنیا دگرجنسگرا و همانسو‌جنسیتی محور هستند، از این رو افراد با گرایش جنسی و عاطفی به جنس و جنسیت متفاوت با خود و همچنین افرادی که جنسیت نسبت داده شده بر اساس ظاهر اندام جنسی در بدو تولد، با هویت جنسیتی آن‌ها منطبق است، پذیرفته شده و مورد مقبولیت بیشتر و منطبق با هنجارهای دگرجنسگرا و همانسو‌جنسیتی محور به شمار می‌آیند.

در چنین شرایطی اعضای جامعه رنگین‌کمانی، یعنی افراد با گرایش‌های جنسی و هویت‌ها و بیان‌های جنسیتی متنوع در معرض آسیب و تبعیض بیشتری قرار می‌گیرند. این آسیب‌ها و تبعیض‌ها می‌توانند اشکال مختلفی داشته باشند، از خانواده شروع شده و تا طرد شدن از جامعه پیش رود و حتی در کشوری مانند ایران جرم‌انگاری شده و مجازات آن مرگ باشد.

تصور‌کنید در چنین فضایی یک فرد با گرایش‌های همجنس‌خوا‌هانه، در منطقه‌ای محروم زندگی می‌کند، زبان مادری‌اش غیر از زبان فارسی و دین یا مذهبی که به آن اعتقاد دارد اسلام شیعی نباشد، چی تبعیض‌های مضاعفی را تجربه کرده و در معرض چه خشونت‌ها و آسیب‌هایی قرار می‌گیرد؟

از سویی دیگر موضوع دین یا مذهب به خودی خود برای بسیاری از افراد رنگین‌کمانی در دوره خودشناسی و برون‌آیی معضلی بسیار بزرگ است. زمانی که فرد اعتقادات مذهبی داشته باشد یا اینکه مذهب به اشکال مختلف در زندگی او تاثیر‌گذار باشد، دچار یک تضاد و سردرگمی بین هویت جنسی و جنسیتی و باورهای مذهبی‌اش می‌شود. تضادی که می‌تواند فرد را دچار بحران‌های روحی بسیار جدی و خطرناک کند و تبدیل به مانعی در مسیر شناخت، درک و پذیرش هویت جنسی و جنسیتی‌اش شود.