احمدی نژاد و ایده «خیر الشرین»

در هفته های اخیر،‌ اظهارنظر چهره ها و رسانه های اصول گرا درباره حضور محمود احمدی نژاد در انتخابات ریاست جمهوری آینده افزایش معنا داری یافته است. «مسعود میرکاظمی»، نماینده نهمین دوره مجلس شورای اسلامی گفته است حسن روحانی شانسی در برابر احمدی نژاد نخواهد داشت.

«حسن عباسی»،‌ تئوریسین تندروها با اشاره به سفرهای احمدی نژاد گفته است سفر او به جیرفت باعث شد دولت حسن روحانی به لرزه درآید. سایت «پارس نیوز» گزارش داده که تاکنون دو کلیپ تبلیغاتی سفرهای احمدی نژاد تولید و منتشر شده و او نژاد علاوه بر گفتمان «عدالت»، از گفتمان «آزادی» هم در سخنرانی های خود استفاده می کند و در سخنرانی جیرفت ۸۰ بار از این کلمه استفاده کرده است.
در خبر دیگری از دیدار «عزت‌الله ضرغامی»، رییس پیشین سازمان صداوسیما و محمود احمدی نژاد آمده است: «احمدی نژاد با شادابی کامل از سفر ورامین و آمل روایت های مختلفی را برای ضرغامی نقل کرده است.»

بر اساس یک روایت تلگرامی، او به ضرغامی گفته است: «هرچه به مردم می گفتم و هر کاری می کردم،‌ انجام می دادند. جمعیت همه در اختیار من بودند.»‌

 بر اساس این گزارش ها، ستادهای حامی او تحت عنوان «دفاع از گفتمان امام» فعال شده اند. «محسن کوهکن»، نماینده مجلس دهم گفته است در حال حاضر احتمال این که اصول گرایان از احمدی نژاد حمایت کنند، یک درصد هم نیست ولی مقبولیت و محبوبیت او در شهرستان ها و روستاها بیش تر شده است.

«عبدالرضا داوری»، حامی احمدی نژاد پیش بینی کرده است که او می تواند منبع قدرت حزب الله و توده های مردم را هم‎زمان به هم پیوند بزند و پیروز انتخابات شود.

با این حال، در گفت و گوهای پیرامون حضور احمدی نژاد، یک ایده دیگر هم وجود دارد: «خیر الشرین.»

این واژه پیش از این در فضای سیاسی کاربرد داشت. روزنامه «کیهان» دی ماه سال ۸۱ با اعتراض شدید به تایید صلاحیت برخی منتقدان و مخالفان نظام در انتخابات دوره دوم شورای شهر نوشت شرکت در انتخابات کم ضررتر و خیرالشرین است.
سال گذشته نیز  «احمد خاتمی»، عضو مجلس خبرگان رهبری پذیرش «برجام» را خیرالشرین توصیف کرد. در واقع، این ایده می گوید در بین گزینه های بد موجود، گزینه هایی را انتخاب می کنیم که ضرر کم تری دارند. این ایده پیش زمینه مذهبی دارد. در کتب مذهبی شیعه به نقل از حضرت علی، امام اول شیعیان آمده است: «عاقل آن نیست که خیر را از شر تشخیص می دهد بلکه عاقل کسی است که میان دو شر،‌ آن را که ضررش کم تر است، بشناسد.»

در مقابل این تعبیر، عبارت «خیر الموجودین» هم وجود دارد. «حبیب الله عسگراولادی» سال ۸۸ این تعبیر را درباره محمود احمدی نژاد به کار برد و سال ۹۲ درباره حسن روحانی از این تعبیر استفاده کرد. برخی اصلاح طلبان هم این عبارت را برای «علی لاریجانی» به کار برده اند. این عبارت می گوید در میان گزاره های موجود، بهترین گزینه چه کسی است. در واقع، ناظر به وضعیتی است که چند گزینه مشابه دارید و از میان آن ها، یکی را انتخاب می کنید که امتیاز بیش تری نسبت به بقیه دارد.
در ایده خیرالشرین اما شما یکی را انتخاب می کنید که ضرر کم تری دارد. بر این مبنا،‌ برخی حامیان حضور احمدی نژاد اعتقاد دارند در انتخابات ریاست جمهوری ۹۶،‌ دو گزینه حسن روحانی و محمود احمدی نژاد هر دو شر هستند ولی عقل ایجاب می کند محمود احمدی نژاد را انتخاب کنیم که ضرر کم تری داشته باشد.

مشابه این ایده در سال ۸۸ هم در میان دوگانه احمدی نژاد ـ موسوی مطرح شد. «احمد توکلی»، نماینده مجلس نهم از جمله مروجان این ایده بود که می گفت به صورت اضطراری رای به احمدی نژاد داده، مزیتی برای احمدی نژاد بر موسوی قائل نیست ولی موسوی دارای پایگاه اجتماعی است و قدرت تحریک اجتماعی در برابر رهبری را دارد.

صورت بندی ایده خیرالشرین هم مشابه همین استدلال است. مدافعان این ایده در وجه اول می توانند یک قدرت تحریک کننده، مزاحم، مخالف و سرکش از حسن روحانی در برابر علی خامنه ای به تصویر بکشند که اندک اندک قدرت تحریک اجتماعی و سیاسی مقابل رهبری پیدا می کند. آن ها در گام دوم برای حذف این تصویر و چهره، باید دنبال راه‎کار بگردند. اگر آن ها در ایجاد تصویر اول موفق شوند، احتمال زیادی دارد که بتوانند بر مبنای ایده خیرالشرین، توجه بیش تری را به سمت محمود احمدی نژاد جلب کنند.

حامیان این ایده طبعا مایل نیستند احمدی نژاد به طور مبنایی به عنوان «شر» معرفی شود ولی به شدت تلاش می کنند حسن روحانی را به عنوان «شر بزرگ» معرفی کنند. این یک ایده ساده ولی جذاب و خطرناک است برای همه طرف های درگیر در فضای سیاست و انتخابات ۹۶ ریاست جمهوری ایران.