​گزارش نظرسنجی: رای منفی 75 درصد مخاطبان ایران وایر به احتمال بهبود وضعیت حقوق بشر پس از توافق هسته ای

بحث و گفت و گو درباره توافق هسته ای هنوز روی بورس است، تا مدت ها روی بورس خواهد ماند، پیش از توافق هم بحث های بسیاری در جریان بود، از جمله بحث حقوق بشر. مهم ترین پرسش این بود که توافق چه کمکی به بهبود وضعیت حقوق بشر در ایران می کند. برخی عقیده داشتند که ایران عربستانی جدید خواهد شد، در سایه بی توجهی غربی ها روزبروز بیشتر حقوق بشر را نقض می کند و برخی اعتقاد داشتند که این توافق، کمک می کند ایران به عنوان یک حکومت مسئول تر، تعهد بیشتری درباره رعایت حقوق بشر داشته باشد، چون نمی خواهد چهره تازه اش مخدوش شود. در حوزه اقتصاد هم همین بحث ها جاری بود، برخی اعتقاد دارند این توافق منجر به مشارکت بیشتر مردم، افزایش سرمایه گذاری خارجی و امنیت اقتصادی می شود و برخی می گویند فساد اقتصادی و ناکارآمدی دولتی مانع از آن می شود که توافق اثر مهمی بر زندگی اقتصادی مردم بگذارد.

در آخرین نظرسنجی ایران وایر درباره همین بحث ها از مخاطبان ایران وایر پرسیدیم. سوال این بود: "پس از سالها انتظار ايران و قدرت هاى جهانى توافق هسته اى را امضا كردند. به نظر شما اين قرارداد چه تاثيرى بر وضعيت حقوق بشر در ايران خواهد گذاشت."

نخستین گزینه این نظرسنجی نگاهی مثبت داشت به دو حوزه اقتصاد و حقوق بشر: "توافق هسته اى به ثبات همه جانبه اقتصادى و سياسى در ایران كمك و خطر امنیتی شدن فضاى سياسى و اجتماعی را كاهش می دهد. رسانه ها و همچنين فعالان مدنى و سياسى فرصت بيشترى براى فعاليت خواهند يافت." 20 درصد مخاطبان ایران وایر به این گزینه رای مثبت داده اند تا نشان دهند کاملا به آینده پساتوافق امیدوار هستند.

دومین گزینه بیم و امید داشت: "وضعیت اقتصادی شايد بهتر شود ولی این توافق، سبب ناديده گرفتن وضعيت حقوق بشر در ايران توسط قدرت هاى جهانى می شود. پس از امضای توافق، حكومت ایران، بيش از پيش به سركوب خواهد پرداخت." 33.9 درصد مخاطبان ایران وایر به این گزینه رای داده اند.

سومین گزینه نگاهی نومیدانه به آینده پساتوافق داشت: "توافق هسته ای، هیچ تغییر مهم و معناداری در وضعیت اقتصادی و آزادی های سیاسی و مدنی ایران ایجاد نمی کند." این گزینه 41.7 درصد رای آورده است.

این دو گزینه را با هم تلفیق کنیم درباره وضعیت حقوق بشر به یک عدد قابل توجه می رسیم: 75.6 درصد مخاطبان این نظرسنجی عقیده دارند وضعیت آزادی های سیاسی و مدنی در ایران پس از توافق تغییر معناداری نخواهد کرد و حکومت ایران بیش از پیش به نقض حقوق بشر و سرکوب خواهد پرداخت. 4.3 درصد از مخاطبان هم با این گزاره ها مخالف بوده اند.

مخاطبان ایران وایر در بحث های صورت گرفته پیرامون این نظرسنجی، برخی از دستاوردهای موجود دفاع کرده بودند: "اينطور نيست كه فردا همه چيز ارزون بشه يا بيكارها كار پيدا كنند. داستان افسانه اي كه نيست، جامعه ي ملموس است. وقتي شكستن اين تحريم ها فاكتور مهمي در روند بهبود اقتصادي هست. همين كه بيمه نامه صادر ميشه، هواپيما ميشه خريد، بانك ها كار مي كنند و روابط بين الملل بهتر ميشه به عنوان يك فاكتور در طولاني مدت تاثير گذار هست."

با این حال، برخی این تغییرات را کافی ندانسته اند: "شاید تغییری در وضعیت سیاسی بوجود بیاید، اما اصلاحاتی که انجام آن در حالت عادی می تواند 5 سال طول بکشد، با جمهوری آخوندی، 50 سال طول خواهد کشید، آنهم با بدبختی و بیچارگی."

یک کاربر هم به وضعیت عربستان اشاره کرده بود: "جواب سوال شما رو میشه تو وضعیت حقوق بشر عربستان( که با کل دنیا هم رابطه داره) جستجو کرد." ولی برخی دیگر اعتقاد دارند: "    عربستان با تمام کشورهای جهان رابطه عادی دارد، در داخل عربستان علیه هیچ کشوری شعار داده نمی شود، هیچگاه کشوری را تهدید به نابودی نکرده، در جذب سرمایه و کنترل تورم و رشد اقتصادی بسیار موفق تر از حکومت هایی نظیر جمهوری اسلامی است، در پالایشگاه ها و شرکت های نفتی آمریکا سهامدار است، این به معنی این نیست که عربستان دموکراسی است ولی حداقل در روابط بین المللی اش موفق بوده است."

در روزهای گذشته، پس از اعلام توافق هسته ای در ایران هم بحث های گسترده ای در زمینه افزایش آزادی های سیاسی و مدنی و حل مسائلی چون رفع حصر رهبران جنبش سبز مطرح شده است. این طرح نظرها که اغلب در رسانه های اصلاح طلب صورت گرفته با خشم رسانه های تندرو مواجه شده و آنها را تهدید کرده اند که در حال سوءاستفاده از فضا و رقم زدن آشوب در فضای سیاسی کشور هستند.

در حال حاضر، شواهد متکی بر خبرهایی که درباره وضعیت حقوق بشر در ایران منتشر می شود، نظر مخاطبان ایران وایر را تایید می کند ولی برخی تحلیل گران امیدوارند همانگونه که جمهوری اسلامی درباره برنامه هسته ای انعطاف لازم را نشان داد تا بتواند فشار کشورهای غربی را کم کند، در زمینه حقوق بشر هم انعطاف لازم را نشان دهد تا فشار بر شهروندان ایران کمتر شود. ​