تعطیلی خانه امن مهر شمس‌آفرید؛ پناه‌گاه زنان خشونت‌دیده آذربایجان غربی

«فاتیما باباخانی»، مدیرعامل خانه «مهر شمس آفرید»، در گفت‌وگو با روزنامه «شرق»، از تلاش بهزیستی استان آذربایجان غربی برای تعطیلی این موسسه مردم‌نهاد و خانه امن آن خبر داد.

او در روزهای گذشته در حساب کاربری «ایکس» خود، در مورد احتمال تعطیلی این خانه امن به‌دلیل «فشارهای بیرونی» اطلاع‌رسانی کرده بود.

یه قشون کشی تمام عیار علیه پناهگاه راه انداختن! با کلی مسئول و مدیر و حراست ریختن توی پناهگاه!
حتی به خودشون زحمت ندادند از طریق قانونی و نامه نگاری رسمی اقدام کنند!
من:
درها رو قفل کردم و پشت دخترانم ایستادم، زنانی که از خشونت خانگی به ما پناه آوردند!#همه_دختران_من

— ▪︎▪︎▪︎فاتیما▪︎▪︎▪︎ (@Fatimababakhani) April 27, 2024

او در گفت‌وگو با شرق تصریح کرده است که صبح روز ۷اردیبهشت۱۴۰۳، حدود ۹ نفر از طرف بهزیستی برای بازرسی موسسه مردم‌نهاد به خانه امن مهر شمس‌آفرید مراجعه کرده و «به‌رغم محترمانه بودن گفت‌وگوها، اما شبیه به یک جلسه بازجویی» سوالاتی در مورد «چگونگی تامین مالی موسسه» پرسیدند.

فاتیما باباخانی گفته است: «همه اسناد و مدارک مالی موسسه موجود بود که در اختیارشان قرار داده‌ شد. بعد از آن گفتند که می‌خواهیم از خانه امن بازدید کنیم که همگی به سمت محل خانه امن رفتیم. تا رسیدیم، دیدم که اورژانس اجتماعی دم در است. فکر کردم کیس (زنان آسیب‌دیده) جدید آورده‌اند. وقتی پرس‌و‌جو کردم، متوجه شدم که می‌خواهند همه زنانی که در خانه امن هستند را ببرند و به محل اورژانس اجتماعی انتقال دهند.»

به گفته این کنشگر که سال‌هاست در حوزه کمک به زنان آسیب‌دیده در یکی از استان‌هایی که خشونت علیه زنان در آن آمار بالایی دارد فعالیت می‌کند، ماموران بهزیستی گفته‌اند «دستور داریم که این زنان را منتقل کنیم، ولی نه حکم و نه دستور مکتوبی به من ابلاغ نشد. ما نه تخلفی داشتیم و نه پیش‌از این ابلاغی در این خصوص صورت گرفته بود. من همراه با باقی زنان به طبقه بالا که محل اسکان مرکز است آمدیم و درها را قفل کردیم. تاکید کردم تا زمانی که به‌صورت قانونی به من ابلاغ صورت نگیرد، اجازه نمی‌دهم هیچ‌کدام از این زنان را با خود ببرید. این زنان آسیب‌دیده که اسباب‌بازی ما و شما نیستند که امروز اینجا را تعطیل کنید و همه را علی‌رغم میل‌شان به اورژانس اجتماعی منتقل کنید. اسباب‌بازی نیستند که بگویم اینجا تعطیل شد و همه بروید در محل اورژانس اجتماعی که مثل یک قفس است برای این زن‌ها کافی است از تجربه آن‌ها بشنوید.»

مدیر موسسه شمس مهرآفرید در ادامه گفته است همه‌چیز صورتجلسه شده و به کارکنان موسسه گفته‌اند که «چون توان مالی اداره خانه امن برای ما وجود ندارد، می‌خواهند کیس‌ها را به محل اورژانس اجتماعی تحویل دهند. این در‌حال‌است که ما مشکل مالی داریم، ولی با اعتبار شخصی خودم و اعتقاد قلبی همچنان موسسه و خانه امن را سر پا نگه داشته‌ایم.»

فاتیما باباخانی اما بر این باور است که «این حرف‌ها بهانه است»، چرا‌که «مدیر کل بهزیستی استان از مدت‌ها قبل تهدید کرده‌ بود که موسسه و خانه امن را تعطیل خواهند کرد.»

به گفته خانم باباخانی، تمامی زنانی که در خانه امن مهر شمس‌آفرید اسکان داده شده‌اند «با حکم قضایی به آنجا منتقل شده‌اند و بنابراین مسوولیت‌شان با من است. دخترها از ترس در آشپزخانه جمع شده و گریه می‌کردند، آن هم زنانی که آسیب‌دیده و تحت خشونت بوده و به ما پناه آورده‌اند. بنابراین تا پروسه اداری طی نشود و بهزیستی کشور در جریان نباشد، نمی‌توانند خانه امن ما را پلمب کرده و زنان را منتقل کنند.»

خانه مهر شمس‌آفرید، یک موسسه غیرانتفاعی است که سال ۱۳۹۹ تاسیس شده و پس‌از آن نیز خانه امنی برای اسکان زنان خشونت‌دیده تاسیس کرده است.

فاتیما باباخانی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که تعطیلی این خانه امن، «به بدترین شکلی که فکر می‌کرد» انجام شده است.

او در گفت‌وگو با شرق، از افزایش فشارها در یک سال اخیر خبر داده و گفته است: «در یک سال گذشته بهزیستی استان من را تحت فشار بسیاری قرار دادند. مدیرکل می‌گفت پوشش خوبی نداری، معاند هستی و در فضای مجازی رفتارهای خلاف عرف و شرع انجام داده‌ای و علیه نظام نوشته‌ای. یکی از مشکلات‌شان این بود که چرا در اینستاگرامت از هشتگ "زن، زندگی، آزادی" استفاده کرده‌ای. من حتی پست‌ها را حذف کردم. باز تاکید داشتند چرا در مورد مسائل "ناموسی" می‌نویسی و "تشویش اذهان عمومی" انجام داده‌ای.»

او تصریح کرده است که «نجات زنان آسیب دیده» برای او مهم‌ترین موضوع بوده و حتی گاهی مجبور شده «پست‌های خود را حذف کند تا مشکلی برای خانه امن بوجود نیاید».

فاتیما باباخانی گفته است که از سوی مقامات بهزیستی آذربایجان غربی مجبور شده  که مدیرعاملی را واگذار کند، اما این موضوع «از سوی هیات امنا» رد شده است.

فاتیما باباخانی در انتهای این گفت‌وگو تایید کرده است که «رفتارهای توهین‌آمیز بسیاری هم در این مدت شاهد بودم که با رواداری رفتار کردم. اما هرچه سکوت و مدارا کردم تاثیری نداشت، اما امروز از حق خودم، کارکنانم و زنان آسیب‌دیده نمی‌گذرم. با هر شکل از یورش غیرقانونی و خارج از ضابطه که امروز برای مرکز اتفاق افتاد مخالفم و سبب بر هم زدن نظم مرکز و ایجاد وحشت برای پرسنل و کیس‌ها شد و یقینا تا جایی که امکان داشته باشد، مطالبه گری‌ام را درباره رفتارهای رعب‌انگیز و غیرقانونی ادامه خواهم داد.»