یک کمپین متفاوت علیه خودکشی؛ گلباران پل‌ های تهران

خیلی‌ها تصویرش را به یاد دارند؛ عکس مردی شصت و چند ساله در لباسی آراسته که  وسط شلوغی روز یازدهم اردیبهشت امسال خودش را از بالای پل عابر پیاده در خیابان «میرداماد» تهران حلق‌آویز کرده بود. پیکر او تا رسیدن نیروهای آتش نشانی و اورژانس برای دقایقی جلوی چشم عابران قرار گرفت و با دوربین‌های موبایل حاضران ثبت شد.

مردی که چشم در چشم مردم شهر، بالای پلی پر رفت و آمد به زندگی خود پایان داد، تنها کسی نبود که اردیبهشت ماه امسال پل را جای مناسبی برای خودکشی دید. ششم اردیبهشت ماه «باشگاه خبرنگاران جوان» فیلمی از خودکشی یک دختر جوان از بالای پل هوایی در منطقه «محمدیه» اسلامشهر منتشر کرد. این فیلم هم توسط عابران از لحظه سقوط دختر جوان گرفته شده بود؛ کسانی که ابتدا باورشان نمی‌‌شود دختر خودش را به پایین بیاندازد اما وقتی دختر درست مقابل چشم شان به زمین می‌افتد، ناباورانه به طرف او می‌دوند. 

سیزدهم اردیبهشت، یعنی درست دو روز بعد از خودکشی موفق مرد شصت و چند ساله، یک دختر 13 ساله پله‌های پل «نیایش» را در تهران بالا رفت و خودش را به پایین پرتاب کرد. سایت «تابناک» خبر داد «پریسا» 13 ساله بعد از مشاجره با مادرش، از خانه خارج شده و تصمیم گرفته به زندگی خود پایان دهد. 

بیست و پنجم اردیبهشت هم پسری 28 ساله از روی پل «رسالت» قصد خودکشی داشت اما امدادگران اورژانس تهران که از ماموریت برمی‌گشتند، با آگاه شدن از قصد پسر، آمبولانس را درست زیر پل پارک کردند. پسر خودش را از روی پل پرتاب کرد اما روی سقف آمبولانس افتاد و جان سالم به در برد. 

این طیف از خودکشی‌ها بسیاری از فعالان  اجتماعی و حوزه سلامت و بهداشت را نگران کرده است به طوری که «حسن هاشمی»، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی این چنین واکنش نشان داد: «مبادا خودکشی تبدیل به اپیدمی شود.» 

در حال حاضر آمار دقیقی از خودکشی در کشور در دسترس نیست. به گزارش «ایسکا نیوز»، پزشکی قانونی مرگ چهار هزار و20 نفر را با عنوان خودکشی ثبت کرده است. با این حال، آماری از خودکشی‌های ناموفق در ایران ارایه نمی‌شود.

در این میان، تصاویر و فیلم‌های منتشر شده از آدم‌هایی که در یک لحظه دست از همه چیز می‌کشند و به زندگی‌ خود پایان می‌دهند، باعث شده گروهی از عکاسان اجتماعی دست به کار شوند و کمپین «#با_ امید_ به_ خدا_خودکشی_ممنوع» را راه‌اندازی کنند. 

آن‌ها قرار گذاشته‌اند پل‌های شهر را گل‎باران و خاطرات تلخ ناامیدی را از چهره شهر پاک کنند. ایده این کمپین از سوی  «مجتبی حیدری»، عکاس مستند اجتماعی مطرح شده است. درست روزی که داشته از دوست دامادش بالای یکی از پل‌های شهر با شاخ گل عکس می‌گرفته، ایده این کمپین در ذهنش شکل گرفته و در اینستاگرامش از عکاسان و مردم دعوت کرده است به این کمپین بپیوندند. 

او به «ایران‎وایر» می‌گوید: «خودکشی‌هایی که در کشور ما اتفاق افتاده و چند وقت هم هست که رسانه‌ها خوب به آن می‌پردازند، فرهنگ ما و فرهنگ مردم ایران نیست. این موضوع از غرب وارد کشور ما شده است. ما ضد این فرهنگ بلند شده‌ایم.»

 او مشکلات اقتصادی را یکی از عوامل شیوع این خودکشی‌ها عنوان می کند: «البته یک بخشی از آن به مسایل و مشکلات اقتصادی برمی‌‌گردد.» تمرکز این کمپین بر سوریه های فرهنگی و جلب مشارکت مردم است.  
حیدری که در حال حاضر سوژه عکس‌هایش، جوانان کارآفرین و کارآفرینی است، مبنای مشکلات اقتصادی مردم ایران را تحریم‌های غرب می‌داند. این عکاس با اشاره به این که او و همراهانش از بچه‌های انقلاب هستند و جان مردم برایشان مهم است، می‌گوید: «کمپینی که ما راه انداختیم، با یک شعار شروع شده؛ با امید به خدا خودکشی ممنوع.»

 به روال معمول، آن ها در کارشان روی رسانه ها سرمایه گذاری کرده اند ولی مجتبی حیدری دل پرگلایه ای در این زمینه دارد: « شعار ما  برای همکاران من در رسانه‌های فارسی زبانِ خارج از کشور قابل هضم نبوده است و به ما توهین کرده‌اند.» 

اشاره او به بعضی توییت‌هایی است که توسط کاربران توییتر درباره این کمپین نوشته شده است. او معتقد است نکته کلیدی این کمپین، «امید به خدا» است: «ما می‌خواهیم نشان دهیم که امید در دل‌های جوانان ایرانی زنده است و با امید و توکل می‌توانند بر مشکلات غلبه کنند.» 

آن‌ها قرار گذاشته‌اند با شاخه‌های گل روی پل‌های شهر عکاسی کنند: «گل نماد امید و امیدآفرینی است و ما قرار گذاشته‌ایم پل‌های شهر را با امید به خدا گل‏باران کنیم.» 

حیدری در پاسخ به این سوال که این عکس‌ها چه قدر می‌توانند در مبارزه با خودکشی موثر باشند، می‌گوید: «این یک چالش اجتماعی است و ساده لوحانه است که گمان کنیم این عکس‌ها به تنهایی می‌توانند با این اتفاق مبارزه کنند.» 

آن‌ها قرار گذاشته‌اند بعد از این‌که مجموعه عکس‌هایشان به حدی برسد که قابل انتشار باشد، نمایشگاهی برگزار و از کارشناسان دعوت کنند تا در این‌باره نظر داده و علت‌های خودکشی در انظار عمومی را مورد بررسی دقیق قرار دهند. 

صفحه اینستاگرام او پر از عکس روی پل‌ها هوایی است؛ عکس‌هایی بی شباهت به آن چه در صفحات حوادث روزنامه‌ها منتشر شده بود. آدم‌ها لبخند زنان با شاخه گلی در دست روی پل‌ها ایستاده‌اند؛ پل‌هایی که برای بعضی یادآور مرگ هستند و برای بعضی یادآور این کمپین.