قتل عام چنارهای ولیعصر با مترو

سولماز مظاهری، شهروند خبرنگار، تهران

در همه جای دنیا از خطوط مترو به عنوان سیستم حمل و نقل پایدار و مفید برای محیط زیست یاد می شود. مترو تهران اما به دلیل نوع نگاه متولیان و پیمانکارانش انگار چندان سر سازگاری با محیط زیست و طبیعت پایتخت ندارد. برای پی بردن به این نکته کافی است سری به مرکز تهران و خیابان ولیعصر حد فاصل میدان تا چهارراه ولیعصر بزنیم، ردیف درختان چناری که در این قسمت به صورت ایستاده خشک شده و یا از کمر بریده شده اند آنقدر زیاد است که نظر هر ببینده کم توجهی را هم جلب می کند.

طبق گفته مسئولان سازمان زیباسازی شهرداری تهران دلیل خشکی و قطع‌شدن درختان کهنسال در این قسمت از خیابان ولیعصر، عدم اجازه آبیاری این درختان از سوی مترو است. ماجرا از این قرار است که به‌دلیل ساخت خط 3 مترو تهران در زیر خیابان ولیعصر شرکت بهره‌برداری مترو تهران اجازه آبیاری درختان در این محدوده را نمی‌دهد.

پیمانکاران طرف قرار داد شرکت بهره‌برداری مترو تهران می گویند درصورت آبیاری در این محدوده، خاک این محدوده سست شده و امکان ریزش تونلهای در دست ساخت مترو وجود دارد و به همین دلیل سلامت کارگران مشغول به کار در این تونل‌ها که درست از زیر خیابان ولیعصر می گذرد به خطر می‌افتد.

با این حال اما مسئولان سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری در این باره گفته اند شرکت بهره‌برداری مترو تهران به‌جای جلوگیری از آبیاری درختان خیابان ولیعصر باید  تونل‌های خود را برای جلوگیری از نفوذ آب عایق‌سازی بکند. اما آنها برای کاهش هزینه‌ها به‌شیوه ارزان‌تر و راحت‌تر که جلوگیری از آبیاری درختان این خیابان است، رو آورده‌ اند. اما این اقدام آنها منجر به خشک شدن چنارهای کهنسال و قدیمی این قسمت از خیابان ولیعصر شده است. در یکی از جلساتی که با هدف بررسی همین موضوع در شهرداری با حضور نمایندگان طرفین برگزار شد نماینده سازمان پارک‌ها و فضای سبز اعلام کرد چون به نیروهای آنها اجازه آبیاری داده نمی‌شود آنها به‌صورت پنهانی به صورت شبانه و پنهانی یک تانکر آب در جوی آب زیر این درختان خالی کرده و سپس محل را ترک می‌کنند.

بر اساس آمار یکی از آخرین سرشماری‌های درختان خیابان ولیعصر که در سال 89 انجام شد، در این قسمت در مجموع 619 اصله درخت کهنسال چنار شامل 354 اصله در سمت غربی خیابان و 265 اصله در سمت شرقی خیابان ثبت شده بود. حالا اما با نگاهی ساده به دو سوی این خیابان می توان فهمید تعداد درختان سبز و زنده موجود در این قسمت به سختی به نصف این تعداد می رسد.

روند قطع کردن و خشک شدن چنارهای این قسمت از خیابان ولیعصر از بهار سال گذشته آغاز شد و در تابستان شدت گرفت، از آن زمان تا کنون هر روز بر تعداد چنارهای خشک شده و یا قطع شده افزوده شده است.

برای پیگیری همین موضوع با سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری تهران تماس گرفتم، یکی از مسئولان این سازمان در جواب به این پرسش که چرا چنارهای این قسمت از خیابان ولیعصر در  حال خشکی و قطع شدن هستند می گوید: چون چنارهای بسیار بلند این محدوده از خیابان خشک شده اند خطر سقوط آنها بر روی خودروها و شهروندان وجود دارد و ما برای جلوگیری از ایجاد مشکل طبق قانون آنها را قطع می کنیم، اما برای جایگزین کردن درختانی که از بین رفته اند اقدام به نهال کاری در قسمتهایی از این خیابان هم کرده ایم.

خط سه متروی تهران یکی از پروژه هایی است که محمدباقر قالیباف تاکنون چندین بار وعده آماده سازی و افتتاح آن را به ساکنان تهران داده است، با این حال هر بار زمان این بهره برداری عقب افتاد، آنگونه که از کارگاه های شرکت بهره برداری مترو تهران در محدوده میدان و خیابان ولیعصر مشخص است این پروژه هنوز تا راه اندازی کامل زمان درازی در پیش دارد. بر این اساس می توان گفت در ماه ها و سالهای آینده باز هم باید شاهد خشک شدن و سقوط تعداد بیشتری از چنارهای تاریخی خیابان ولیعصر تنها در همین محدوده کوچک باشیم.

سابقه کاشت چنارهای خیابان ولیعصر به سال 1318 می‌رسد. در آن تاریخ در مجموع 24هزار اصله درخت چنار در دوطرف خیابان ولیعصر از میدان راه‌آهن تا میدان تجریش کاشته شد. بااین‌حال اما پروژه‌های شهری، ساختمان‌سازی و عدم‌محافظت از این درختان در سال‌های اخیر به‌شدت از این تعداد کم کرده به گونه ای که گفته می شود حالا تعداد کل چنارهای ولیعصر رقمی حدود  6 هزار اصله است. این آمار نشان می دهد در این 75 سال تعداد چنارهای ولیعصر به یک چهارم کاهش پیدا کرده اند و هر روز کمتر هم می شوند.