close button
آیا می‌خواهید به نسخه سبک ایران‌وایر بروید؟
به نظر می‌رسد برای بارگذاری محتوای این صفحه مشکل دارید. برای رفع آن به نسخه سبک ایران‌وایر بروید.
بلاگ

سانسور شیوه زندگی و ادعای قاچاق کتاب به ایران

۸ شهریور ۱۳۹۴
حسین نوش‌آذر
خواندن در ۵ دقیقه
عباس صالحی و شجاعی صائین، اختلافات درونی بر سر مدیران میانی
عباس صالحی و شجاعی صائین، اختلافات درونی بر سر مدیران میانی
علی جنتی، وزیر ارشاد اسلامی با گوشه‌چشمی به انتخابات آتی مجلس
علی جنتی، وزیر ارشاد اسلامی با گوشه‌چشمی به انتخابات آتی مجلس
 لولیتا نوشته ولادیمیر ناباکوف به ترجمه اکرم پدرام‌نیا، از افغانستان تا ایران
لولیتا نوشته ولادیمیر ناباکوف به ترجمه اکرم پدرام‌نیا، از افغانستان تا ایران

شامگاه ۷ شهریور علی جنتی، وزیر ارشاد اسلامی به مناسبت هفته دولت در شبکه یک تلویزیون دولتی ایران سیاهه‌ای از چالش‌های فراروی وزارتخانه‌اش ارائه داد. بحران عمیقی که ادبیات معاصر ایران را فراگرفته و بازتاب آن را در ورشکستگی ناشران می‌توان دید، کاملاً در حاشیه سخنان وزیر ارشاد قرار داشت. ظاهراً جمهوری اسلامی تکلیف خودش را با «کتاب» معلوم کرده و اکنون موضوعات دیگری در اولویت است:

از سخنان وزیر ارشاد اسلامی چنین برمی‌آید که این موضوعات اکنون در دستور کار قرار دارند:

●شیوه زندگی، ازدواج و طلاق و اصولاً خانواده

●نظارت بر شبکه‌های اجتماعی

●سینمای مذهبی (فیلم رستاخیز و فیلم محمد) و تداوم آن در آینده با توجه به منع شرعی نمایش تصویر شخصیت‌های مذهبی

●جهانی کردن جشنواره فیلم فجر

دهه چهارم:دهه سانسور شیوه زندگی ایرانی‌ها

علی جنتی در ابتدای سخنانش در شبکه یک تلویزیون دولتی ایران با هوشمندی به پیشینه وزارت ارشاد در سه دهه گذشته تکیه کرد. او گفت: «در طول این سه دهه گذشته افرادی که مسئولیت این وزارتخانه را داشتند گام‌هایی در جهت توسعه فرهنگ ایرانی ـ‌ اسلامی برداشته‌اند.»

این سخنان بیانگر این معناست که او هم آمده است که‌‌ همان راه رفته را ادامه دهد. این‌بار اما چالش اصلی برخلاف سال‌های دهه ۱۳۶۰ کتاب نیست. سینما و شبکه‌های اجتماعی، شیوه‌های تازه نشر کتاب و در یک کلام «سبک زندگی» چالش اصلی‌ست. با چند جشنواره «ارزشی» و مهجور مانند جشنواره« ۹ دی» یا جشنواره «از قربان تا غدیر» که به گفته علی جنتی آنقدر کم‌اقبال بوده‌اند که حتی آثار رسیده به دفتر جشنواره‌ها برای برگزاری آن‌ها کفایت نمی‌کرده، نمی‌توان «سبک زندگی» جوانان را سانسور کرد و آن را به مسیر مورد نظر رهبری جمهوری اسلامی انداخت. با چند اسباب‌بازی و نوشت‌افزار هم که زیرمجموعه‌های بسیج با محتوای اسلامی مورد نظرشان تولید می‌کنند، این گره گشوده نمی‌شود.

باید دانست که تعیین چارچوب‌های شیوه زندگی اسلامی اصولاً در قلمرو کار وزارت ارشاد نیست. «شورای مهندسی فرهنگی» از زیرمجموعه‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی که ریاست آن را محسن پرویز به عهده دارد، بر سر این کار گمارده شده است.    

حسن روحانی، رییس جمهور ایران در سند راهبردی «مهندسی فرهنگی، از نظریه تا عمل» چکیده‌ای از نظر آیت‌الله خامنه‌ای درباره نظارت بر فرهنگ جامعه را به دست می‌دهد. بر اساس این سند، دولت می‌بایست بر «فرهنگ رانندگی»، «فرهنگ خانواده» و «فرهنگ لباس» نظارت داشته باشد. حتی در تولید، ساختمان‌سازی، کشاورزی، صنعت و سیاست خارجی هم می‌بایست «فرهنگی» تدوین شود و دولت بر آن نظارت کند. محور سخنان علی جنتی، وزیر ارشاد اسلامی درباره عملکرد ارشاد در دو سال گذشته هم ناظر بر این سند است.  

«من یک نسل» و «لولیتا»

وزیر ارشاد اسلامی در دولت روحانی در سخنان تلویزیونی‌اش ادعا کرد که دولت نمی‌تواند مانع از قاچاق کتاب از کشورهایی مانند آذربایجان و افغانستان و بازنشر بدون مجوز این کتاب‌ها شود.

علی جنتی گفت: « قطعاً در این زمینه باید نظارت جدی وجود داشته باشد. گاهی هم ممکن است کشف نشود و در خارج از کشور چاپ و به ایران وارد شود مثل چاپ کتاب در افغانستان و یا باکو که البته تعدادش زیاد نیست. بالاخره واقعیتی است و نمی‌توان مرزها را کاملاً کنترل کرد.»

هر کس نداند گمان می‌برد که بازار کتاب ایران پر از کتاب‌هایی‌ست که در خارج از کشور به زبان فارسی منتشر شده و اکنون به طور قاچاق به دست ناشر ایرانی رسیده و او هم آن‌ها را به طور غیر قانونی بازنشر کرده است.

بحث بر سر دو عنوان کتاب است: رمان «لولیتا» نوشته ولادیمیر ناباکوف که به ترجمه اکرم پدرام‌نیا در ایران مجوز نگرفت و در افغانستان منتشر شد و سپس در ایران بدون نظارت ارشاد بازنشر شد و همچنین کتاب «من یک نسل» نوشته محمدرضا اسدزاده، سردبیر خبرگزاری کتاب.

ادعای اغراق‌آمیز وزیر ارشاد اسلامی مبنی بر قاچاق کتاب به ایران در این میان بیشتر به کتاب «من یک نسل» معطوف است. آن هم نه به خاطر محتوای این کتاب، بلکه بیشتر به دلیل اختلافات درونی در وزارت ارشاد و اختلافات بین ارشاد با مجلس شورای اسلامی بر سر گروهی از مدیران میانی این وزارتخانه.

پس از آنکه در بهمن ماه سال گذشته علی شجاعی صائین، یک پاسدار بازنشسته که در دولت محمود احمدی‌نژاد هم مسئولیت‌های فرهنگی داشت، از مدیریت اداره کل کتاب برکنار شد، معلوم شد که او و معاونت فرهنگی وزارت ارشاد با هم از دیرباز بر سر انتشار رمان «زوال کلنل» محمود دولت‌آبادی و همچنین به خاطر کتاب «من یک نسل» محمدرضا اسدزاده، سردبیر خبرگزاری کتاب اختلاف داشتند.

خبرگزاری فارس در همان زمان خبر داده بود که محمد رضا اسدزاده در باکو کتابی منتشر کرده به نام «من این نسل» و برای انتشار این کتاب درخواست مجوز داده، اما شجاعی صائین با انتشار آن مخالفت کرده و این امر موجب اختلاف او با معاونت فرهنگی وزارت ارشاد شده است. رییس برکنار شده اداره کتاب ظاهراً اعتقاد داشته که محمدرضا اسدزاده در کتابش به ارزش‌های ملی توهین کرده و خواهان برکناری او از سردبیری خبرگزاری کتاب ایران شده است. نصرالله پژمانفر، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی هم ادعا کرده بود که اسدزاده در این کتاب به بسیجیان توهین کرده است.

 پس‌لرزه‌های این اختلافات درونی همچنان ادامه دارد. علی جنتی هم که تاکنون دو بار از نمایندگان مجلس شورای اسلامی اخطار گرفته، با در پیش گرفتن سیاست کجدار و مریز تلاش می‌کند تا اسفند ۹۴ و برگزاری انتخابات بعدی مجلس شورای اسلامی در «تعامل» با نمایندگان کنونی دوام بیاورد. از همین خبرسازی پیرامون «قاچاق» کتاب معلوم می‌شود که فرزند احمد جنتی در این کار خبره و استاد است. او این‌بار هم مانند ماجرای لغو کنسرت‌های موسیقی که موکول شد به تدوین شیوه‌نامه‌ای برای برگزاری کنسرت‌ها در گفت‌و‌گو با نیروی انتظامی، مسئولیت را از خودش دفع می‌کند و به نهادهای انتظامی و سپاه وامی‌گذارد. 

ثبت نظر

جامعه مدنی

اجرای حکم بهاره هدایت، قانونی است یا غیرقانونی؟

۸ شهریور ۱۳۹۴
نرگس توسلیان
خواندن در ۵ دقیقه
اجرای حکم بهاره هدایت، قانونی است یا غیرقانونی؟