خیابان خوابی همراهان بیماران؛ درد روی درد

سولماز مظاهری، شهروند خبرنگار، تهران

 بیمار بر روی تخت‌ بیمارستان دراز کشیده است و اعضای خانواده‌اش در پیاده رو کنار بیمارستان در چادر مسافرتی شب را به روز می رسانند، این تصویری ثابت است از وضعیت بسیاری از خانواده ها که مجبورند برای درمان بیماری عزیزان خود رهسپار شهرهای غریب شوند. موضوعی که در ایران بسیار رایج است.

توزیع نامتوازن خدمات پزشکی و بیمارستانی در ایران موجب شده بسیاری از اهالی شهرها و شهرستان های کوچک برای درمان بیماریهای خود راهی شهرهای بزرگ شوند. به همین دلیل بیمارستان‌های شهرهایی مانند تهران، شیراز، تبریز، مشهد، اصفهان و  اهواز در همه روزهای سال بیمارانی دارند که از شهر و روستاهای کوچک اطراف آمده اند. همراهانشان اما به دلیل عدم توانایی در هزینه پرداخت هتل و مسافرخانه و حتی هزینه «همراه بیمار» مجبورند تا پایان دوره درمان در کوچه و خیابانهای نزدیک بیمارستان سر کنند.

با گشتی در پیاده روهای تعدادی از بیمارستان های شناخته شده دولتی تهران می توان این همراهان خیابان خواب بیماران شهرستانی را دید. بیمارستان شریعی، بیمارستان قلب، بیمارستان شهید رجایی، بیمارستان امام خمینی و بسیاری دیگر از بیمارستانهای تهران سالهاست در کنار خود با این پدیده مواجه هستند.

موضوعی که تا کنون چندین بار به اخبار رسانه های داخل ایران هم کشیده شده و مسئولان دولتی وعده هایی برای حل مشکل همراهان این بیماران داده اند.  پاییز سال 91 دکتر حسن امامی رضوی معاون درمان وزارت بهداشت در این باره اظهار نظری کرد که خبرگزاری های ایران آن را با تیتر «وعده معاون وزیر بهداشت برای حل مشکل اسکان همراهان بیماران» منتشر کردند.

خبرگزاری مهر صحبتهای این مقام دولتی در این باره را اینگونه منتشر کرد:« امامی رضوی با بیان این که مسئله همراهان بیمار تبدیل به مسئله پیچیده ای در بیمارستان های دولتی شده است، اظهار داشت: به دلیل این که بیمارستان ها کمبود نیروهای ارائه کننده خدمت مانند پرستار، بیماریار و کمک بهیار دارند، به منظور مراقبت و تهیه وسایل مورد نیاز بیماران از همراهان آنان کمک می خواهند که البته این موضوع باعث می شود که  امور اجرایی بیماران مختل شود اما با اجرای برنامه پزشک خانواده و سطح بندی بیماران، دیگر مراجعات به شهر های بزرگ مانند تهران کم شده و مسئله اسکان همراهان بیماران نیز برطرف می شود.»

این مقام دولتی همچنین گفته بود :« علت دیگر زیاد بودن همراهان بیمار زیادی مراجعات از شهرستان ها به بیمارستان های شهر های بزرگ مانند تهران است و اگر برنامه نظام مراقبت نیروی انسانی کامل شود و بحث به بیماریار و کمک بهیار در بیمارستان ها به اندازه کافی وجود داشته باشد میزان حضور همراهان در بیمارستان ها کم می شود. البته برای وضعیت موجود بیمارستان ها، طراحی هایی صورت گرفته که توسط خیرین در خارج از سیستم بیمارستان ها و یا داخل آنها امکاناتی فراهم شود.»

حدود دو سال از دادن آن وعده از سوی معاون وزیر بهداشت دولت احمدی نژاد گذشته است، دولت عوض شده و حالا مسئولان دیگری در این وزارت خانه مشغول به کارند، اما هیچ خبری از آن وعده داده شده نیست،  نه برنامه پزشک خانواده اجرایی شد و نه سطح بندی بیماران صورت گرفت. خیرین هم اقدام خاصی در این بار انجام ندادند.

همچنان مشکل همراهان بیماران که مجبورند شب ها و روزها را تا پایان دوره درمان بیمار خود در پیاده روهای کوچه ها و خیابانهای اطراف بیمارستان سر کنند به قوت خود باقی است. برای تهیه گزارش از همین موضوع به اطراف بیمارستان شریعتی تهران رفتم، در پیاده رو روبروی این بیمارستان چند خانواده چادر زده و منتظر مرخص شدن بیماران خود هستند.

یکی از این خانواده ها از کردستان آمده اند، مادر خانواده و دو پسر و یک دختر جوان، پدر بیمارشان مشکل حاد ریوی دارد و حدود یک هفته است در این بیمارستان بستری شده، در این مدت هم آنها همینجا در پیاده رو چادر زده و نوبتی به عنوان همراه در بیمارستان از او مراقبت می کنند. می گویند در تهران آشنایی ندارند و پرداخت هزینه مسافرخانه و هتل هم در توانشان نیست، پس از سر ناچاری به همین چادر اکتفا کرده اند. آنسوتر خانواده ای دیگر از خراسان شمالی هستند، آنها هم داستانی مشابه دارند تنها رنگ چادر و نوع بیماری بیمارشان متفاوت است.

مشابه این خانواده ها در اطراف بیمارستان های تهران بسیار است، نگهبان های بیمارستان ها اجازه اقامت و برپایی چادر در حیاط بیمارستان را به آنها نمی دهند و به همین دلیل پیاده رو آخرین امید آنهاست. پیاده رویی که در مدت اقامت هم خواب و استراحت است و هم پخت و پز و ....

خرداد ماه امسال البته بار دیگر این موضوع خبری شد و تعدادی دیگر از مسئولان برای حل مشکل وعده هایی دادند، محمدباقر قالیباف شهردار تهران یکی از آنهاست، او در این باره گفت: «تا پایان سال با اقدامی ضربتی تلاش خواهیم کرد تا مشکل اسکان همراهان بیمارانی که به بیمارستان های بزرگ تهران مراجعه می کنند و جایی برای اسکان ندارند، را رفع کنیم.»

قالیباف این موضوع را پس از نشست با حسن قاضی زاده هاشمی وزیر بهداشت، و رؤسای دانشگاه های علوم پزشکی شهر تهران در جمع خبرنگاران اعلام کرد و افزود: «مقرر شد اداره این خوابگاه ها و استراحتگاه ها که برای همراهان بیماران در نظر گرفته می شود به مؤسسات خیریه واگذار شود و در این موضوع ساخت به عهده خیران و شهرداری است و زمین را وزارت بهداشت در اختیار خواهد گذاشت.»

تا پایان سال 6 ماه بیشتر باقی نمانده است، مشخص نیست در این مدت وعده شهردار تهران تحقق خواهد یافت یا خیر، اما هر چه هست خانواده بیمارانی از این دست تا حل شدن مشکل اقامت خود در شهرهای بزرگی مانند تهران همچنان دو مشکل دارد، یکی درد بیماری عزیزشان و دیگری غم بی کسی و بی سرپناهی خودشان در مدت سر و کار داشتن با بیمارستان.